مهلتی بایست تا خون شیر شد (زایش شمس تبریزی از خون حسین بن منصور حلاج در یک نسخه تعزیه)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 782

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JMLK-9-17_007

تاریخ نمایه سازی: 20 خرداد 1398

چکیده مقاله:

احتمالا اصل و مبدا تعزیه یا شبیه را باید در آیین های پیش از اسلام واکاوی کرد که پس از اسلام، با الهام از فاجعه کربلا به عنوان یک نمایش دینی نمود یافت و در دور تکاملی، اشخاص و قصه های دیگری نیز به آن افزوده شد. نسخه تعزیه/شبیه حسین بن منصور حلاج یکی از این دگردیسی های مضمونی تعزیه است که در آن، نطفه شمس تبریزی از خون کشته حسین بن منصور حلاج بسته می شود. شخصیت های اصلی این اثر، حسین بن منصور حلاج، شمس تبریزی، ملای روم (مولانا) و دختر و همسر وی هستند. این مقاله ضمن بررسی شخصیت و ساختار قصه پردازی و روایت در تعزیه/شبیه حلاج، به علل این دگردیسی مضمونی می پردازد. مطابق یافته ها، شمس در روایتی جدید و اسطوره ای، فرزند دختر مولانا و وجه دیگر شخصیت حلاج است و نویسنده بی نام این نسخه تعزیه که با زیست و اندیشه این سه عارف بزرگ (حلاج، شمس و مولانا) آشنا بوده، روایتی اسلامی-شیعی و اسطوره ای از آن ارایه داده است.

کلیدواژه ها:

حسین بن منصور حلاج ، شمس تبریزی ، مولانا ، تعزیه ، روایت نمایشی

نویسندگان

محمد نجاری

عضو شورای علمی مرکز اسناد فرهنگی آسیا - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آیدنلو، سجاد. (1391). مطالعه در داستان های عامیانه ایرانی . ...
  • بکتاش، مایل و فرخ غفاری. (1383). تئاتر ایرانی- سه مجلس ...
  • بیضایی، بهرام. (1391). نمایش در ایران. چ هشتم. روشنگران و ...
  • ثریا، سیدمهدی. (1368). نمایش مجلس منصور حلاج انگاره ای در ...
  • جیحون آبادی مکری، حاج نعمت­الله. (1345). شاهنامه حقیقت به کوشش ...
  • دائره المعارف تشیع. (1369). به سرپرستی احمد صدر حاج سیدجوادی ...
  • دانشنامه جهان اسلام. (1375). ج 7. بنیاد دائره المعارف اسلامی. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1388). غزلیات شمس تبریز. سخن. تهران. ...
  • فقیهی، علی اصغر. (1347). چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی. بی جا. ...
  • مسکوب، شاهرخ. (1351). سوگ سیاوش (در مرگ و رستاخیز). چ ...
  • مولوی، جلال الدین محمد. (1390) فیه ما فیه. شرح کریم ...
  • نجاری، محمد. (1390). تجلی سیمای حسین بن منصور حلاج در ...
  • نجاری، محمد و کامل احمدنژاد. (1392). حلاج در آثار مولانا ... [مقاله ژورنالی]
  • نجاری، محمد. (1394). نمایش های نوروزی از دیر تا هنوز ...
  • یارشاطر، احسان. (1367) تعزیه و هنر بومی در ایران قبل ...
  • Najjari, Mohammad –Kamel Ahmadnezhad (2012). Hossein Ibn Mansur Hallaj in ...
  • Rezvani, Majid (1962) Le theatre la danse en Iran. Paris: ...
  • نمایش کامل مراجع