بررسی ارگونومی در طراحی دانشکده هنر و معماری مطالعه موردی دانشگاه آزاد واحد تهران شرق

ویژگی های معماری و مهندسی فضاهای آموزشی در ایجاد انگیزه و اشتیاق به آموزش نقش قابل توجهی داشته و می تواند محیط آموزشی را جذاب و پویا نماید. دستیابی به یادگیری مطلوب بدون وجود محیطی با عناصر سالم و استاندارد، مشکل خواهد بود. طراحی، نور، صدا، رنگ، فضا، شکل ظاهری، مبلمان، دما و تهویه محوطه پیرامون از جمله پارامترهای محیطی تاثیرگذار در فرآیند یادگیری است. اما عدم توجه به عوامل ارگونومیکی سلامت دانشجویان و اساتید و کارمندان و به طور گسترده ای فرآیند یادگیری را تحت تاثیر قرار می دهد. در این پژوهش، ضمن گردآوری اظهارات پژوهشگران در باب نقش ارگونومی در محیط های آموزشی، تلاش شده تا با مطالعه کیفی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد، به عنوان نمونه موردی از مدارس معماری ایران به بررسی فاکتورهای انسانی تاثیرگذار در تسهیل یا ایجاد محدودیت در فضای دانشکده بپردازیم. ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسان علمی است که به بررسی نحوه ارتباط بدن با وسایل و ابزارهای گوناگون می پردازد و سعی میکند تا با بهبود طراحی و همچنین بهبود شیوه استفاده از وسایل، موجب راحتی و سلامتی (عدم آسیب رساندن به بدن) در هنگام کار با این وسایل شود. توجه به مهندسی عوامل انسانی در این محیط علمی، موجب ایجاد تمرکز و آرامش پژوهندگان علم در طی مدت زمانی که در آن هستند خواهد شد پس رعایت این اصول باعث ارتقاء سلامت و یادگیری و افزایش تمرکز در دانشجویان می شود. در کلاس های ارگونومی فرآیند آموزشی و ار زشیابی در تمامی ارکان کلاس مانند تخته وایت برد، محیط فیزیکی کلاس و سایر موارد نهادینه می شود تا با کاهش استرس دانشجویان، راندمان یادگیری و تمرکز افزایش یابد. در این پژوهش، داده ها به صورت مشاهده و کتابخانه ای گرد آوری شدند. عوامل مکانی تاثیرگذار از طریق مشاهده و بررسی و بر پایه مطالعات پیشین جمع-آوری و مورد بررسی قرار گرفته است. حال این سئوال به عنوان یک چالش برای طراحان و مدیران مطرح می شود که محیط آموزشی باید دارای چه ویژگی هایی باشند تا بستر حفظ آسایش روانی دانشجویان را فراهم کنند ایا اساسا چه فاکتورهایی باعث مطلوب یا نامطلوب شدن کیفیت فضایی به لحاظ ارگونومیک می باشد قبل از پاسخ گویی به این سئوالات باید به بررسی فاکتورهای ارگونومی جهت خلق محیط آموزشی آرام و به دور از تنش برای دانشجو، پرداخت و سپس با محور قرار دادن کیفیت محیط اموزشی و دانشجویی، به پاسخ گویی و بررسی سئوالات پژوهش بپردازیم. قبل از ارائه راه کار، مختصری به تعریف ارگونومی و اهداف آن خواهیم پرداخت و سپس با توجه به اصول ارگونومی، راهکارهایی در این زمینه جهت ارتقای کیفیت اموزش در محیط اموزشی،ارائه خواهیم کرد. این مقاله با بررسی وضعیت موجود و بررسی فضاهای دانشکده معماری و تطابق آن با استاندارد های جهانی با ارایه ی پیشنهاداتی در بخش پایانی به کار خود خاتمه می دهد.

کلیدواژه ها:

ارگونومی ، طراحی ، دانشکده هنر و معماری