مروری بر خانواده شانک ماهیان (Sparidae) با تاکید بر شانک ماهیان خلیج فارس و دریای عمان

خانواده شانک ماهیان یاSparidae، ماهیان دریایی و به ندرت در آبهای لب شور و شیرین رفت وآمد میکنند. این خانواده دارای 38 جنس و 154 گونه میباشد که در مناطق استوایی و معتدله یافت میشوند و در سواحل و فلات قاره، جایی که جریانات آبی گرم باشد، ساکن هستند و بسیاری از آنها هرمافرودیت (دوجنسی) میباشند. 6 زیرخانواده از شانکماهیان شناسایی شده اند و شامل Boopsinae، Denticinae، Diplodinae، Pagellinae، Parinae، Sparinae میباشند که در تمام بررسیها آنها وابسته به یک جد مشترک نمی باشند. جنس Centracanthus هر دو در حال حاضر جزء خانواده شانک ماهیان میباشند که به عنوان مترادف جدیدی برای Centracanthidae در نظر گرفته میشوند. در حال حاضر فسیل آنها به عنوان Centracanthidae رده بندی میشود و شامل Nasloaucea از دوره میوسن از اروپای شرقی و دو گونه از Spicara از آذربایجان و الجزایر میباشد. شانک ماهیان ایران دارای بدن مرتفع و فشرده که بر روی چشمها یک برآمدگی مشخص دارند. رنگ بدن خاکستری کمرنگ متمایل به سفید، باله های شکمی و مخرجی متمایل به سفید با هاله زردرنگ و باله دمی زرد روشن با حاشیه سیاه میباشد و بالای سرپوش آبششی دارای یک لکه تیره و سرپوش آبششی دارای یک خار کوتاه و کند است. بیشینه طول بدن 30 سانتی متر است و توسط ترال کف، تور گوشگیر، رشته قلاب طویل و گرگور صید میگردد. پراکنش جغرافیایی آنها در اقیانوس اطلس، هند و آرام میباشد. باله پشتی طویل،معمولا دارای 10-13 عدد شعاع سخت و 10-15 عدد شعاع نرم میباشند. باله مخرجی دارای 3 عدد شعاع سخت و 8-14 عدد شعاع نرم میباشد. وقتیکه دهان بسته است آرواره با یک غلاف پوشیده می شود. دارای 24 عدد مهره میباشد. میزان صید شانکماهیان، 5864 تن در سال 1395گزارش شد و گونه های این خانواده از نظر صید و صیادی و آبزی پروری در کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان از اهمیت بالایی برخوردار میباشند. جنس و گونه هایی که از این خانواده در کتب و گزارشهای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در 51 منطقه مورد تائید قرار گرفته اند به شرح ذیل شامل 8 جنس و 16 گونه میباشند. Acanthopagrus arabicus, Acanthopagrus sheim,Acanthopagrus berda, Acanthopagrus randalli, Acanthopagrus catenula, Acanthopagrus bifasciatus, Rhabdosargus sarba, Rhabdosargus haffara, Sparidentex hasta, Sparidentex jamalensis, Diplodus capensis, Diplodus omaniensis, Crenidens crenidens, Argyrops spinifer, Pagellus affinis, Cheimerius nufar

کلیدواژه ها:

پراکنش جغرافیایی ، صید و صیادی ، آبزی پروری