بررسی حفظ حقوق شهروندی در فرایند دادرسی عادلانه (در اسناد داخلی و بین المللی)

یکی از حقوق مهم افراد در جامعه حق برخورداری از دادرسی عادلانه است. دادرسی عادلانه یا منصفانه به معنی تضمیناتکلی است که جهت رعایت حقوق طرفین در فرایند دادرسی انواع دعاوی می بایست در مکانیزم قضایی به نحوی موثر پیشبینی شود. این تضمینات در اسناد بین المللی حقوق بشر همچون اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق حقوق مدنی و سیاسیبه عنوان یکی از حقوق شناخته شده بشر مورد اشاره قرار گرفته است. بر همین اساس دولتها نیز به شیوه های مختلف ازجمله قانون گذاری و پیش بینی مکانیزم اجرایی موثر، به تضمین حق دادرسی عادلانه برای شهروندان متعهد هستند. در واقعتعهدات دولتها در این خصوص اقدامی است در راستای از میان بردن تعرضات و تضییع احتمالی حقوق شهروندان. لذا حفظحقوق شهروندی در فرایند ددارسی عادلانه مستلزم آن است که چنانچه حق شهروندی مورد تعدی و تجاوز قرار گرفت بتواندبرای احقاق آن حق بدون هیچ مانعی به یک دادگاه صالح و بی طرف و مستقل مراجعه نماید بعلاوه کلیه طرف های دعوا ازابزارهای مناسب دفاعی بهره مند باشند.بنابراین در این مقاله به شیوه تحلیلی و توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی به مطالعه و بررسی حقوقشهروندی از حیث برخورداری از اصول دادرسی منصفانه و پیش بینی آن در اسناد بین المللی حقوق بشری و مطالعه این حقدر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بعنوان تلاشی در جهت حفظ و رعایت حقوق شهروندان در فرایند دادرسی خواهیم پرداخت.

کلیدواژه ها:

حقوق شهروندی ، دادرسی عادلانه ، اسناد بین المللی ، قانون اساسی ایران