تبیین فرآیند رویارویی پرستاران با بلایای طبیعی

زمینه: هر ساله در گوشه و کنار جهان سوانح و حوادث بسیاری روی می دهد که حداقل بخشی از آنها با عوارض شدید مالی، جانی و روانی همراه هستند. ایران کشوری حادثه خیز است و استعداد بسیار بالایی در زمینه بلایای طبیعی دارد. از آنجا که پرستاران بزرگ ترین گروه ارایه دهنده خدمات سلامت بوده و در پاسخ به بلایای طبیعی نقش مهمی دارند، لذا آمادگی رویارویی با این شرایط برای پرستاران با توجه به سطح تحصیلات، حیطه مهارت و محل کار، ضرورتی انکارناپذیر است. آگاهی از این مسیله که آمادگی پرستاران برای ارایه خدمات پرستاری در بلایای طبیعی چگونه است بسیار حایز اهمیت می باشد. با توجه به اینکه، تصویر واضحی از نحوه آمادگی پرستاران برای رویارویی با بلایای طبیعی وجود ندارد، لذا این مطالعه، با هدف تبیین فرآیند رویارویی پرستاران در بلایای طبیعی انجام گرفت.روش پژوهش: این مطالعه با پارادایم کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام گرفت. روش نمونه گیری در ابتدا هدفمند و سپس بر اساس داده های بدست آمده و نظریه در حال ظهور از نمونه گیری نظری استفاده شد. اطلاعات با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و یادداشت در عرصه جمع آوری شد. تعداد 25 مصاحبه با 22 نفر از پرستاران انجام شد. مصاحبه ها در محل کار آنها انجام شد. فرایند گردآوری داده ها و تحلیل داده ها به صورت همزمان صورت گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از روش کوربین و اشتراوس 2008 انجام شد.یافته ها: مفاهیم اصلی تیوری حاصل شده از مطالعه با استفاده از تحلیل خرد و در ادامه با تحلیل کلی شناسایی شدند. در این مطالعه چهار مفهوم اصلی مراقبت در شرایط برزخی، بازیابی/بازاندیشی ایفای نقش مراقبت اقتضایی، کمبود سیستم حمایتی، مهیا بودن مستمر پرستار عوامل تاثیرگذار بر رویارویی با بلایا شناسایی شد که برخی از این مفاهیم به عنوان عوامل اصلی و برخی نیز مانند موانع، نقش مداخله گر را ایفا می نمایند. از دیدگاه پرستاران در مواجهه با بلایای طبیعی، شرایط ارایه خدمت بسیار پرتنش و بینظم است و آن را پر از سردرگمی و پیچیدگی های بسیار می دانند. پرستاران با موانع و مشکلات زیادی مواجهند که این موقعیت ها، به مرور موجب بروز راهکارها و واکنش هایی در ابعاد گوناگون در این افراد می گردد که منتهی به بروز پدیده بازیابی/بازاندیشی ایفای نقش مراقبت اقتضایی می شود. بحث و نتیجه گیری: تیوری حاصل از این مطالعه تحت عنوان تیوری رویارویی پرستاران در بلایای طبیعی معرف این است که پرستاران، به تدریج، پس از خارج شدن از حالت شوک حادثه و مواجهه با واقعیت های موجود، با استفاده از تجارب قبلی خود سعی می نمایند بر خود مسلط شده و کنترل شرایط را در دست بگیرند. برای این کار صلاحیت های حرفه ای، مدیریت موثر منابع محدود و وحدت فرماندهی که درنهایت می توانند با موفقیت بر مشکلات موجود و موقعیت بلایا مسلط شوند. در چنین مرحله ای است که پرستاران از نظر ذهنی و عملی، خود را قدرتمندتر از گذشته حس نموده و از سوی دیگر با استفاده از برنامه هایی که برای آمادگیشان قبل از وقوع بلایا وجود داشته و تجاربی که در حین بلایا کسب می نمایند به آمادگی و مهیا بودن مستمر دست می یابند. با توجه به محدودیت های پژوهش حاضر، در بلایای آتی بهتر است تجارب افراد به موقع و در زمان حادثه مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. مطالعات بعدی در زمانی که بلایا اتفاق می افتد میتواند به توسعه تیوری (توسعه مفاهیم و کشف روابط بین مفاهیم) کمک نماید

کلیدواژه ها:

رویارویی پرستاران ، بلایای طبیعی ، پرستار ، نظریه زمینه ای