نمادشناسی و نشانه شناسی مبتنی بر هویت در معماری ایرانی (مطالعه موردی: بازشوهای خانه های قاجاری تبریز)

نمادها و نشانه های معماری ایرانی در مناطق مختلف باعث ایجاد هویت برای هر شهر و اقلیم خاص می شوند. نمادها می توانند عناصر کالبدی و شاخص های شکلی مانند بازشوهای بناها باشند که با در نظر گرفتن اقلیم و فرهنگ آن منطقه بررسی می شود. پژوهش حاضر با هدف مطالعه بازشوهای خانه های قاجاری در تبریز به جهت نمادشناسی و نشانه شناسی مبتنی بر هویت تدوین گشته است. طرح بازشوها مشتمل بر تناسبات، تعداد، کتیبه ها و قدمت آن در خانه های بهنام، قدکی و علوی تبریز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت توصیفی، تحلیلی و تطبیقی و با استفاده از مطالعات میدانی و مشاهده مستقیم از بناها می باشد. تحقیق در پی یافتن تناسبات و زیبایی شناسی کمی و کیفی بازشوهای خانه ها جهت ارایه راهکاری برای ایجاد الگوهای بهتر طراحی بوده است. نتایج حاصله موید این مطلب است که هم اقلیم و هم فرهنگ در شکل گیری بازشوها تاثیر بسزایی داشته است. درصد بازشوها در نمای جنوبی بیش تر از سایر نماها می باشد، ارسی در بناها قابل مشاهده است و اکثر کتیبه های مورد استفاده به شکل نیم بیضی، نیم دایره و یا صاف است، همچنین در و پنجره مشبک نیز بیشتر از سایر انواع بازشوها استفاده شده است.

کلیدواژه ها:

نمادشناسی ، نشانه شناسی ، هویت ، معماری قاجاری ، بازشو های خانه های سنتی ، تبریز