عوامل طراحی معماری موثر بر ارتقاء سرزندگی استفاده کنندگان در مساجد

مسجد به عنوان اصلی ترین بنای عبادی مسلمانان از ابتدای شکل گیری اسلام دارای جایگاه ویژه ای بوده است و همواره مسلمانان به انجام فرایض دینی خود در مسجد سفارش می شده اند. مساجد علاوه بر کارکرد اصلی خود همواره به عنوان فضاهایی برای آموزش و کسب علم و محلی برای اجتماعات مردمی در مناسبت های مختلف بوده اند که به مرور زمان و با تغییرات سبک زندگی افراد در دوران معاصر و ظهور کاربری های متنوع در فضاهای معماری، ناخواسته حضور مردم در مساجد برای انجام امور مختلف کمرنگ شده است. لذا هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل طراحی (کالبدی) موثر بر ارتقاء احساس سرزندگی استفاده کنندگان در مساجد می باشد به گونه ای که در کنار سایر ویژگی هایی که مبنای به کمال رسیدن سرزندگی و نشاط است، بتوان به وسیله محیط فیزیکی نیز استفاده کنندگان را به این سمت سوق داد. روش پژوهش، تحلیل محتوا بوده و مطالعات گسترده اسنادی و مصاحبه مبنای پژوهش می باشد. در انتها با استفاده از تحلیل محتوای مطالعات و مصاحبه های صورت گرفته، عوامل موثر و دارای اولویت استخراج و ارایه گردیده است. نتایج حاصل شده بیانگر این مطلب می باشد که در کنار کلیه عوامل موثر، عواملی همچون 1-ایجاد خلوت و سکوت، 2- هویت بخشی، 3- انعطاف پذیری و تنوع فضایی، 4- رعایت اصول پایداری و 5- ایجاد حس امنیت در افراد، دارای نقشی موثر و با اهمیت در ارتقاء حس سرزندگی استفاده کنندگان مساجد هستند و توجه به این اصول در طراحی مساجد گامی در راستای ارتقاء کیفیت محیط های عبادی خواهد بود.