بررسی روش های رسوب زدایی سدهای مخزنی

رسوبات و فرآیند رسوب گذاری همواره باعث بروز مشکلاتی همچون کاهش ظرفیت سدها و مخازن، اختلال در کنترل سیلاب ها، بروز خرابی در پره توربین ها و کاهش ظرفیت انتقال کانال ها و تونل ها می شود. ازاین رو و با توجه به اینکه سالانه بخشی از ظرفیت سدهای بزرگ بدین ترتیب از بین می رود، در کشورهای خشک و نیمه خشکی همچون ایران که با مشکل کم آبی دست وپنجه نرم می کنند، این موضوع و رفع بسیار حایز اهمیت است. بدین منظور روش هایی برای مقابله با رسوب زایی وجود دارد که ازجمله آن ها می توان به تله اندازی رسوبات در بالادست، حفظ و توسعه تالاب ها، کاشت گیاهان و درختان در حوزه آبخیز سدها، ساخت مخازن خارج از مسیر اصلی، انتقال رسوبات از طریق دریچه تخلیه، احداث لوله و تونل کنارگذر و روش های رسوب شویی اشاره کرد. قابل ذکر است هرکدام از روش های فوق باید با توجه به موقعیت مکانی، زمانی و اقتصادی هر منطقه اتخاذ و عملیاتی شود چرا که در برخی موارد انجام عملیات رسوب زدایی می تواند بسیار پرهزینه و غیراقتصادی باشد. در این تحقیق علاوه بر تشریح روش های فوق، بر عملیات انجام شده برای رسوب زدایی تعدادی از سدهای ایران نیز اشاره شده است.

کلیدواژه ها:

سد ، رسوب ، رسوب زدایی ، کانال ، دریچه تخلیه ، سطح آب ، لایروبی.