بررسی مبانی فلسفی جایگاه عقل و عرف متشرعه در حقوق با تمرکز بر آراء علامه طباطبایی و استاد مصباح یزدی

انقلاب اسلامی ایران به عنوان سرآغاز ورود دین در اداره جامعه در دوران معاصر، نیازشدیدی به نظریه پردازی در مورد چگونگی استفاده از منابع مختلف دینی و بشری درعلوم اجتماعی دارد. حکمت متعالیه ملاصدرا با جمع و مبرهن کردن منابع مختلفمعرفت راه را برای استفاده از عقل و عرف هموار کرده است ولی دقت ها و تقریرهایگوناگون اندیشمندان صدرایی موجب تفاوت در میزان استفاده از عقل و عرف می شود.این تحقیق نشان می دهد که نظر علامه طباطبایی در اعتباری دانستن گزاره های حقوقیو نظر استاد مصباح یزدی در حقیقی دانستن آن ها، تاثیر روشنی در میزان استفاده ازمنابع مختلف حقوقی خواهد داشت، به نحوی که اعتبارات مورد تایید علامه، موجبرونق عرف و موضع استاد مصباح موجب کمرنگ شدن عرف و قوت برداشت هایثابت و عقلانی در حقوق خواهد شد. با اثبات امکان و مطلوبیت استفاده از عقل وعرف، مکتب حقوقی ما از مکاتب طبیعی و واقعگرایی فاصله گرفته و به مکتباجتهادی نزدیک می شود.

کلیدواژه ها:

عقل ، عرف متشرعه ، نوصدرایی ، اعتباری ، اخباری