بررسی تاثیر خشکسالی ها برتغییرات دبی رودخانه هلیل رود جیرفت

خشکسالی عبارت است از کمبود بارش در دوره ای بلندمدت به نحوی که باعث کمبود رطوبت در خاک و سبب کاهش آب های جاری و به این ترتیب روند طبیعی فعالیت های انسانی حیات گیاهی و زندگی جانوری را بر هم میزند. در تحقیق حاضر به بررسی تاثیر بارندگیها و خشکسالیها بر میزان دبی بالادست و پایین دست سد جیرفت و میزان حقابه کشاورزان پرداخته شده است. .شاخص بارش استاندارد شده (SPI)به عنوان شاخص خطر خشکسالی در نظر گرفته شد که برای محاسبه ی آن ابتدا آمار بارش ماهانه ایستگاه های باران سنجی طی دوره ی آماری 1392-1378 جمع آوری گردید و داده های مفقود شده بازسازی و کامل گردید. سپس سری زمانی مربوط به داده های بارش تهیه و برای محاسبه شاخص بارش استانداردشدهSPI با مقیاسهای زمانی مختلف آماده گردید. در ادامه به بررسی تاثیر شاخص SPI روی دبی رودهای بالادست (کناروییه) و پایین دست (تنگ سرگز) سد جیرفت که اثر مستقیم بر روی کشاورزی جنوب استان کرمان دارد، پرداخته شد. نتایج بررسی همبستگی بین شاخص SPI در مقیاس های زمانی اشاره شده با دبی رودخانه نشان داد که در ایستگاه کناروییه همبستگی بیشتری بین شاخص SPI با مقیاس زمانی 6 ماهه (R=0.263) وجود دارد. همچنین بررسی شکل دبی رودخانه با شاخص SPI با مقیاس زمانی 6 ماهه نشان می دهد در سال های ترسالی دبی رودخانه افزایش یافته است که می توان با انجام طرح های آبخیزداری مثل تغذیه مصنوعی آب را ذخیره کرد و در سال های خشک سالی دبی رودخانه در منطقه کناروییه کاهش یافته است.

کلیدواژه ها:

شاخص بارش استاندارد شده (SPI) ، دبی رودخانه ، تنگ سرگز ، کناروییه