مطالعه وضعیت طراحی درون سازمانی نرم افزارهای کتابخانه ای در ایران

هدف اصلی پژوهش حاضرمطالعه وضعیت طراحی درون سازمانی نرم افزارهای کتابخانه ای در ایران می باشد. از روش پژوهش پیمایشی ارزیابانه برای اجرای آن استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، مصاحبه و ارزیابی با استفاده از سیاهه وارسیاست. جامعه پژوهش شامل 23 نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی می باشد،که به صورت سرشماری مورد مطالعه قرارگرفته است.یافته ها نشان داد که از مجموع 23 نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی شناسایی شده، 9 نرم افزاردر حال فعالیت می باشد. همچنین دلایل عمده روی آوردن کتابخانه ها یا سازمان های ذینفع به تدوین نرم افزار،کاهش هزینه ها، تعریف کارکردهای ویژه برای موسسه، اتکا به نیروی انسانی متخصص، یکپارچگی محیط نرم افزاری موسسه و مسایل امنیتی، بیان شده است. دیدگاه کتابداران در رابطه با نرم افزارهای درون سازمانی، در 2 بخش عملکردی و فنی نشان داد که از لحاظ شاخص های عملکردی بخش امانت پند با 4/64 درصد، بخش امانت پروان با 1/70 درصد، بخش امانت اوراکل تهران با 2/56 درصد، بخش امانت ماوا با 80 درصد، و بخش مدیریت اطلاعات سیماد با 7/72 درصد، نسبت به سایر شاخص ها در وضعیت مطلوبی قرار دارند. از لحاظ شاخص های فنی، بخش عملیاتیپند 6/46، قابلیت اطمینان سیماد 100 درصد، بخش عملیاتی پروان 3/33 درصد، بخش نگهداری اوراکل تهران 53/61 درصد، بخش کارایی ماوا 100 درصد، نسبت به سایر شاخص ها در وضعیت مطلوبی قرار دارند.یافته ها نشان داد از بعد شاخص های فنی، این نرم افزارها استانداردهای فنی را کامل رعایت نکرده اند و در بخش عملکردی با توجه به گردش کار سازماندهی، بازیابی و امانت کتابخانه های زیر مجموعه، تلاش شده نیازهای با اهمیت بیشتر کتابخانه ها (از نگاه نرم افزار نویسان) را برطرف کنند که چندان موفق نبوده اند. هرچند ممکن است این مراکز در کوتاه مدت بتوانند از این نرم افزارها بهره گیرند لیکن با پیشرفت فناوری، نیاز به نرم افزار کاراتری در مدیریت منابع کتابخانه ها احساس خواهد شد. به نظر می رسد ارتقا و اصلاح آن ها هزینه های سرسام آوری را به سازمان ها تحمیل می نماید.

کلیدواژه ها:

نمایه سازی ، نمایه سازی خودکار ، نرم افزار ، ارزیابی نرم افزار ، کتابخانه دیجیتال