فرهنگ و انگیزش پیشرفت تحصیلی

مرور محدوده دغدغه مندی های محققان تربیتی به طور پرواضحی نشان می-دهد که در خلال سال های گذشته با شتاب یافتگی غیرقابل انکار پدیده واقعیت بخشی در تحلیل نظام مند قلمرو مطالعاتی انگیزش پیشرفت در بین یادگیرندگان، تاکید بر مختصات کنشی فرهنگ به مثابه یک عنصر بافتاری دوربرد، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. به بیان دیگر، تعدد در روی آوردی های مفهومی ناظر بر سازه بسیط و چندوجهی انگیزش یادگیری، ضمن تاکید بر پیچیدگی فهم دلایل تصریح کننده تمایزیافتگی در رفتارهای پیشرفت مدارنه یادگیرندگان نشان می دهد که با تاسی از اصل واقع نگری، درک مفهوم انگیزش در موقعیت های پیشرفت تحصیلی نیازمند انتخاب رویکردهای با شمول نظام های چندگانه است. در روزآمدترین تحرکات فکری متمرکر بر فهم تمایزیافتگی در مختصات انگیزشی فراگیران که تحت نفوذ آموزه های واقع گرای رویکرد چندجانبه نگر و با تعددیافتگی شمول سطوح بافتاری مختلف توسعه یافتند، بر نقش فرهنگ به عنوان نظام پیچیده ای از معنا که شامل باورها، ارزش ها و هنجارها است و تجویزات رفتاری را در موقعیت های پیشرفت موجب می شود، تاکید شده است. نتایج مطالعات مختلف نشان می دهد در این قلمرو مطالعاتی، محققان کوشیده اند که بیشتر با تاکید بر تمایزیافتگی در محتوای ارزشی نشانگان فرهنگی فردگرا و جمع گرا در یک سطح اجتماعی و با تمرکز بر ادراک از خود مستقل در برابر ادراک از خود بهم وابسته، در سطحی فردی، ظرفیت های تبیینی عنصر بافتاری فرهنگ را از یک سوی، در تمیز ویژگی های کارکردی کیفیت های روان شناختی مختلف در مدل رویارویی یادگیرندگان با مطالبه گری های موقعیت های پیشرفت توضیح دهند و از دیگر سوی، تمایز در رجوع به رفتارهای تسهیل گر/بازدارنده سبک زندگی تحصیلی سلامت محور را در آنها روشن سازند. اگر چه رواج چنین تحرکاتی در خلال سال های اخیر در قلمرو مطالعات فرهنگ و انگیزش، سهم چشمگیری در توسعه دانش نظری محققان تربیتی داشته است، اما هر گونه تلاش مضاعف دیگر، ضمن تعمیق بیش از پیش ذخایر دانش بومی در این عرصه مطالعاتی، فرصت توسعه تلاش های آموزشی/مداخله ای اثرگذارتر را نیز موجب خواهد شد.

کلیدواژه ها:

انگیزش پیشرفت ، نظام های چندگانه ، فرهنگ