بررسی نقش هارون الرشید و عصر او در شکل گیری و روند داستان های بغدادی هزار و یک شب

وسعت و تنوع مضمون در هزار و یک شب بی نظیر است؛یکی از این مضامین، تم شخصیت است.با نگاهی در بسیاری از داستان های این اثر، با شخصیت های واقعی و تاریخی با تیپ های معین رو بهرو می شویم که در شکل گیری و روند داستان ها و حکایت های زمانه و دوره ی خود ایفای نقشدارند. برخی از این شخصیت های واقعی تاریخی عصر، خلفا می باشند. در این میان نقالان و داستان سرایان کمک شایانی در این راستا داشته اند، چرا که توانسته اند با توجه به دگرگونی هایتاریخی، اجتماعی، فرهنگی و... که بر جامعه و عصر هر یک از خلفا و یا حاکمان داستان های اینمجموعه روی داده، ثبت و ضبط کنند و در کنار آن به چگونگی عملکرد ایشان در قابل هر یکاز این رویکردها بپردازند، و در نهایت آن ها را در قالب ادبیات عامیانه و شفاهی مطرح سازند وسبب ایجاد حکایت ها و داستان های عامه پسند و مردمی شوند.مقاله ی حاضر بر آن است که به بررسی یکی از برجسته ترین و با اهمیت ترین شخصیت های خلفایمجموعه داستان های هزار و یک شب چون خلیفه هارون الرشید بپردازد و در کنار آن به بررسی ازعصر و دوره ی او در چگونگی و شکل گیری داستان های بغدادی این اثار پرداخته شود و از این رهگذر، سهم او را در اثر بخشی داستان های این مجموعه نمایان سازد. به این منظور پس از بررسیچگونگی عوامل تاثیر گذار تاریخی، اجتماعی و... بر فرهنگ و ادبیات خاص بغداد عصر هارون،در ذیل آن اجمالا به بررسی نقش او در محتوای داستان های بخت و اقبال، قصه های بورژوازی،حکایت های عاشقانه و نیز داستان های مبتذل بغدادی این اثر خواهیم پرداخت.

کلیدواژه ها:

هزار و یک شب ، خلیفه هارون الرشید ، افسانه های کهن بغداد