کنکاش در لزوم وجود نهاد مسیولیت اشتقاقی در آورده های کمیسیون حقوق بین الملل

کمیسیون حقوق بین الملل در راه تنظیم شاکله حقوق مسیولیت بینا لمللی، سخن از دو اساسبرای اعمال مسیولیت به میان می آورد: مسیولیت مستقل (مسیولیت دولت یا سازمان بین المللیمباشر عمل متخلفانه بین المللی) و مسیولیت اشتقاقی (مسیولیت دولت یا سازمان بین المللیدرخصوص عمل متخلفانه دولت یا سازمان بین المللی دیگر)؛ با این حال، کمیسیون دربارهبرخی مقولات مربوطه، ساکت بوده است. مقاله حاضر بر آن است تا از رهگذر تبیین نکاتی کهکمیسیون درخصوص آنها سکوت کرده است، لزوم وجود نهاد مسیولیت اشتقاقی را مطالعهکند که تاکنون در ادبیات فارسی حقوق بین الملل مهجور افتاده است. در این راه، پس از تبیینمفهومی، به روند گذار آن در اسناد کمیسیون و به زمینه های پیدایی و گسترش آن می پردازد ودرمی یابد که مسیولیت اشتقاقی مکمل مسیولیت مستقل است و چهار عامل تعامل با یکدیگر،اخلاق گرایی، مسیولیت پذیری و پاسخگویی و افزایش شمار بازیگران فعال در جامعه بین المللی،عمده ترین نقش را در ظهور و گسترش نهاد مسیولیت بین المللی اشتقاقی بازی کرده اند. توسیعاین زمینه ها، وجود نهاد مسیولیت اشتقاقی که خود مقتضای عدالت است را مقتضی می دارد.