شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس و بررسی خواص آنتی اکسیدانی عصارهی متانولی گیاه کک کش( ( Pulicaria dysenterica L. و کک کش بیابانی ( Pulicaria gnaphalodes (Vent.) ) از استان خراسان شمالی

گیاه کک کش ( pulicaria dysenterica L.) و کک کش بیابانی ( pulicaria gnaphalodes (Vent.)) ازخانواده ی کاسنی و جزء گیاهان بومی ایران بوده که در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه، بررسی ترکیبات موجود در اسانس حاصل از اندام های هوایی گیاه کک کش و کک کش بیابانی و بررسی اثر آنتی اکسیدانی عصاره های متانولی آنها است. نمونه های گیاهی در سال 1395 از شهر های اسفراین و بجنورد در استان خراسان شمالی جمع آوری شدند. اسانسگیری به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر انجام شد و توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی بررسی و اجزای آن ها مشخص گردید. نتایج نشان میدهند که 41 ترکیب در اسانس گونه ی کک کش شناسایی شد که در مجموع % 96/8 کل اسانس را تشکیل می دهند . بیشترین درصد 22,0) درصد)به - 7 اتوکسی-6 متوکسی2و-2 دی متیل کرومانون اختصاص دارد. در اسانس گونه ی کک کش بیابانی 69ترکیب که % 94/4 اسانس را تشکیل می دهند، شناسایی گردید. بیشترین درصد ( 22,9درصد) مربوط به اودسما -7(15 )4دیان-1بتا ال است. عصارهی های متانولی اندام های هوایی گیاهان مذکور به روش سوکسله استخراج گردید. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های مزبور با آزمون 2،-2 دی فنیل -1 پیکریل هیدرازیل بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که درصد مهار رادیکال آزاد با افزایش غلظت افزایش مییابد. همچنین عصاره ی متانولی گونه ی کک کش نسبت به کک کش بیابانی فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتری از خود نشان می دهد. بنابراین میتوان از این گیاهان به عنوان یک منبع گیاهی دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

اسانس ، فعالیت آنتیاکسیدانی ، کک کش ، کک کش بیابانی