بررسی عوامل پیدایش کوی های مسکونی در دوره پهلوی دوم؛مطالعه موردی کوی نارمک

تحولات معماری و شهرسازی در هر سرزمین بازتاب عوامل پس زمینه اجتماعی و سیاسی و فرهنگی آن به شمار می رود از سوی دیگر دستیابی به درک صحیحی از جایگاه معماری معاصر هر سرزمین در عرصه جهانی بدون شناخت از تحولات معماری معاصر سرزمین های دارای اشتراکات فرهنگی، دینی، منطقه ای و سیاسی با آن سرزمین امکان پذیر نخواهد بود در حالی که دوران پهلوی دوم در ایران منشا تحولات گسترده ای به شمار می رود در منطقه خاورمیانه و در سال های معاصر این دوران 1319 تا 1359 جریان های سیاسی و اجتماعی به تبع آن معماری در حال شکل گیری بود. این تحولات، اثرات فرهنگی،جمعیتی و کالبدی وسیعی بر جای گذاشتند. در این دوره، تمرکزگرایی، مهاجرت سیاست های توسعه موجب رشد فزآینده جمعیت تهران شدند و به این ترتیب کمبود مسکن و گرانی زمین در پایتخت پدید آمد. در چنین شرایطی، کوی های مسکونی متعددی با بهره گیری از اصول معماری و شهرسازی نوین در اطراف تهران ساخته شدند که پیش از این سابقه نداشتند. با این وصف این پژوهش بر آن است که مشخص نماید چه عواملی منجر به شکل گیری این رهیافت تازه شدند و در ادامه به بررسی چگونه شکل گیری کوی مسکونی نارمک پرداخته شده است. در انجام این پژوهش از روش تحقیق روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید و هم چنین کیفیت محیط شهری محله نارمک از دیدگاه ساکنین به وسیله پرسش نامه مورد سنجش قرار گرفته است و در ادامه و با بررسی نقش احتمالی حامیان و مخاطبان کو ی ها، حکومت، مردم و معماران اضلاع نقش آفرین در پیدایش این رهیافت دانسته شده، نقش آنها در پیدایش و پذیرش این کوی ها مورد کاوش قرار گرفت. مشخص گردید که نوگرایی در دوران پهلوی خصوصیت مشترک و علت همسویی اراده این سه عامل در مسیر پیدایش این کوی ها است و در رسیدن به پاسخ نقشی کلیدی ایفا می کند. این مطالعه نشان داد که همگرایی حکومت، مردم و معماران در یک تحول معماری ضروری است.

کلیدواژه ها:

کوی مسکونی ، نوگرایی ، پهلوی دوم ، نارمک