الزامات ناظر به حقوق شهروندی در فرایند دادرسی کیفری

مفهوم حقوق شهروندی از جمله مفاهیم حقوقی است که اخیرا در گفتمان سیاسی و اجتماعی جامعه رونق گرفته است. مفهومی که ترجمان حقوق و آزادی های مشروع و عمومی جامعه و اساسی ترین نیازهای عمومی هر ملتی را در برمی گیرد. لزوم رعایت حقوق شهروندی در فرایند دادرسی کیفری به عنوان یک اصل و قاعده بنیادین و اجتناب ناپذیر شناخته می شود؛ به همین سبب تمامی افرادی که درگیر فرایند دادرسی کیفری هستند انتظار دارند علاوه بر دادرسی منصفانه و عادلانه، در مقایسه با سایر شهروندان از حقوق مشابه و یکسانی برخوردار و حقوق آنها به نحو شایسته تضمین شود و هرگونه اقدام ناقض حقوق شهروندی، حریم خصوصی و آزادی های مشروع مجاز شمرده نشود. در همین راستا قانونگذار علاوه بر قانون اساسی، در قوانین عادی نیز بر لزوم رعایت حقوق شهروندی تاکید و برای نقض آن ضمانت اجرا معین نموده است.در این میان نقش قوانین شکلی در نمود و تجلی حقوق شهروندی و رعایت حقوق فردی و اجتماعی اشخاص، حفظ نظم اجتماعی و همچنین تعارض و تقابل با آن حقوق از اهمیت بسیاری برخوردار است. قانون آیین دادرسی کیفری جدید(1392) نیز با تاسی از آموزه های اسلام و با تاکید بر قانون احترام به آزادی های مشروع و حقوق شهروندی و هم سو با مجامع بین المللی و اسناد مرتبط با آنها تدوین شده است؛ از این رو به جرات می توان اذعان نمود که این قانون از جنبه رعایت حقوق شهروندی در فرایند دادرسی کیفری در زمره قوانین پیشرفته محسوب می شود، به طوری که ماده7 قانون آیین دادرسی کیفری1392 رعایت حقوق شهروندی را به نحو اطلاق در تمامی مراحل دادرسی کیفری الزامی دانسته و برای عدم رعایت آن ضمانت اجرایی تعیین نموده است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی- اسنادی می باشد.

کلیدواژه ها:

حقوق شهروندی ، الزامات ، دادرسی کیفری ، قانون آیین دادرسی کیفری