تغییر ترکیب گونه ای ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ناشی از تاثیر عوامل زیستی و غیر زیستی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 473

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

AREEO01_023

تاریخ نمایه سازی: 23 آذر 1397

چکیده مقاله:

بیش از دو دهه است که ارزیابی و پایش ذخایر کف زیان خلیج فارس و دریای عمان با استفاده ار روش مساحت جاروب شده (Swept Area)، در حال انجام است. منطقه مورد بررسی از مرز آبی ایران و کویت در غرب آغاز و تا مرز ایران و پاکستان در شرق دریای عمان بوده و کل منطقه مطالعاتی به 17 اشکوب A تا Q در لایه های عمقی مختلف 20- 10، 30- 20، 50- 30 و 100- 50 متر تقسیم بندی گردیده است. در نمونه برداری های سالانه 280 تا 300 ایستگاه نمونه برداری انتخاب و در هر ایستگاه به مدت یک ساعت ترال کشی کف انجام می شود و سپس جداسازی نمونه ها به طور کامل برای حدود 100 گونه آبزی در حد گونه، جنس یا گروه آبزی انجام شده و تمام گونه ها اقتصادی و تجاری به طور دقیق با تاکید مدنظر قرار می گیرند. این گونه ها شمارش و توزین شده و سپس میزان صید بر واحد سطح (CPUA) مقایسه میان دو دهه مختلف 1385 و سپس 1395 انجام گرفته و مجموع نتایج نشان از تغییر قابل ملاحظه در ترکیب صید ماهیان اقتصادی و آبزیان از دیدگاها کولوژیک در ترال کف است. برخی از گونه ها از جمله ماهی سرخو، ماهی شعری، ماهی هامور، حلوا سفید و کوسه ماهیان کاهش شدیدی داشته و درصد وزنی آن ها از وزن کل صید کاهش داشته است. روند درصد کاهشی این گونه ها در سال های 1385، 1390 و 1395 به ترتیب: برای ماهی سرخو (0/3، 0/1 و 0/01 درصد)، ماهی شعری (0/7، 0/4 و 0/1 درصد)، کوسه ماهیان (0/55، 0/12 و 0/02 درصد)، هامور (0/85، 0.55 و 0/12 درصد) و حلوا سفید (1/31، 0/51 و 0/21 درصد) بودند. از طرف دیگر برخی از گونه های آبزی از جمله ماهی سلطان ابراهیم، ماهی حسون، سفره ماهیان، ماهی کوتر و یال اسبی که اکثرا گونه های شکارچی یا فرصت طلب بوده و یا این که قابلیت سازگاری بالای غذایی دارند، در ترکیب صید افزایش معنی داری داشته اند. روند افزایشی گونه ها در سال های 1385، 1390 و 1395 به ترتیب: ماهی سلطان ابراهیم (10/5، 11/15 و 14/45 درصد)، ماهی حسون (6/35، 7/17 و 8/18 درصد)، سفره ماهیان (15/37، 17/24 و 18/89 درصد)، ماهی کوتر (3/50، 4/42 و 5/02 درصد) و یال اسبی (0/3، 4/50 و 8/01 درصد) بودند. عوامل عدیده ای موثر بر این کاهش یا افزایش آبزیان بوده از قبیل: افزایش فشار صیادی و برداشت از آبزیان کف زی، تغییر اقلیم و تغییر شرایط اکوسیستم و محیط زیست آبزیان کف زی، وجود تغییر در زنجیره غذایی آبزیان در سطوح مختلف غذایی، افزایش میزان انواع آلاینده ها و آلودگی های محیط زیستی، افزایش میزان ادوات صید با تاشید بر افزایش تورهای گوشگیر و مونوفیلامنت

کلیدواژه ها:

نویسندگان

تورج ولی نسب

موسسه تحقیقات علوم شیلانی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

سیداحمدرضا هاشمی

موسسه تحقیقات علوم شیلانی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

غلامرضا دریانبرد

پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری

رضا دهقانی

پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر عباس