مطالعه ی تاثیرات تغییر اقلیم بر تنش های اجتماعی و اقتصادی در جهان و ایران

پدیده تغییرات اقلیمی که محصول فعالیت های انسانی و توسعه ناپایدار در جهان بوده، با تهدید منابع طبیعی جهان، منجر به برهم خوردن موازنه جمعیت و امنیت غذایی شده است. این روند با تشدید فقر و گرسنگی در جهان، به ویژه در کشورهای دارای اقتصاد وابسته به کشاورزی، سلسله جنبان تنش های متعدد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده است. ابعادی که به عقیده نظریه پردازان حوژه علوم انسانی، نه تنها از یکدیگر مستقل نیستند، بلکه در مسیر تنش ها، بر یکدیگر تاثیری هم افزا دارند. بعد دیگر آثار نامطلوب تغییر اقلیم، در بخش تامین منابع انرژی است، به خصوص در کشورهای معتبر دنیا حاکی از تشدید نابرابری های اقتصادی در جامععه، تحریک اعتراضات مدنی و رویش و رشد گروه های شورشی و ناپایداری های سیاسی و اجتماعی ناشی از کاسته شدن منابع تضعیف بخش کشاورزی و کاهش تولید ناخالص داخلی هستند. شرایطی که به علت کاهش نرخ تولیدات داخلی و در نتیجه کاهش توان پرداخت مالیات توسط افراد و بنگاه های اقتصادی و در نتیجه تضعیف منبع عمده درآمد دولت ها، در نهایت می تواند منجر به کاهش پتانسیل خدمت رسانی دولت ها و کاهش رفاه اجتماعی شود و از این دریچه نیز به افزایش نارضایتی های اجتماعی و عواقب آن دامن بزند. در این مطالعه مرروی، از نظریات محققان متعدد در بیش از 20 مقاله داخلی و خارجی، به منظور بررسی اثار پیامدهای تغییر اقلیم بر بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تاثیرپذیری را از این پیامدها داشته، بهره برده شده است. در بخش بحث و نتیجه گیری نیز راهکارهای پیشنهادی و اجرا شده در پروژه های مختلف جهانی، معرفی و مورد نقد و تحلیل قرار گرفته اند. بر اساس نتایج به دست آمده، در بخش هایی از جهان نظیر کشورهای افریقای جنوبی و سیای شرقی، تغییرات اقلیمی با تهدید جدی امنیت غذایی ساکنان همراه بوده و در محصول عمده گندم و برنج را با کاهش تولید مواجه نموده است. همچنین، تنازعات اجتماعی و جنگ های داخلی بعضی از این کشورها، با خشک سالی ها و کاهش محصولات کشاروزی ناشی از افزایش قابل توجه دما، بی ارتباط نبوده است.

کلیدواژه ها:

افزایش دما ، امنیت غذایی ، نارضایتی اجتماعی ، فشار اقتصادی ، کشاورزی