ارزش تمثیل منطقی و قیاس فقهی

ارزش و اعتبار تمثیل منطقی و قیاس فقهی، یکی از مهمترین مسایلی است که از دیرباز ذهن اندیشمندان مسلمان را به خود مشغول ساخته است. متکلمان و فیلسوفان مسلمان در میزان اعتبار تمثیل آرای مختلف دارند و فقهای امامیه و اهل سنت در ارزش قیاس فقهی و جواز عمل به آن در استنباط احکام شرعی اختلاف نظر پیدا کرده اند. حق به جانب کسانی است که تمثیل محض را مفید احتمال یا ظن به حساب آورده و یقین آور بودن آن را مشروط به این دانسته اند که وجه شبه در آن، یک امر وجودی بوده و به نص کتاب و سنت و یا بر اساس دلیل عقلی به صورت مطلق علت واقعی حکم باشد. نوشتار حاضر به ذکر و بررسی آرای مختلف در مورد ارزش و اعتبار تمثیل منطقی و قیاس فقهی می پردازد.

کلیدواژه ها:

تمثیل منطقی ، قیاس فقهی ، فلاسفه اسلامی ، متکلمان مسلمان ، فقها