پژوهشی در زمینه نقش مایه اسلیمی و بررسی ساختار آن به عنوان مهمترین نقش مایه در هنرهای اسلامی

در این پژوهش، نقش مایه اسلیمی که از پرکاربردترین نقوش به کار رفته در هنرهای اسلامی می باشد، طی سه مرحله توصیف، تحلیل و تفسیر مورد بازخوانی مجدد قرار گرفته است. مطالعه زمینه های اولیه شکل گیری نقش مایه اسلیمی در هنر جهان اسلام و نیل به معنای مستتر در آن فراتر از تجربه عملی ما از آن است و نیازمند به آگاهی و تسلط به دانش مکتوب و اصولی براساس مبانی دین اسلام دارد. در این پژوهش، در مرحله نخست با معرفی شکل ظاهری نقش مایه اسلیمی و ارایه برداشت های اولیه و طبیعی از آن به مطالعه فرم و روابط موجود در اجزاء آن پرداخته شده است، در مرحله دوم معنای ثانوی و قراردادی آن با توجه به فرضیاتی که تا کنون توسط پژوهشگران مطرح شده است مورد واکاوی قرار گرفته و در آخرین مرحله با ارایه تفسیری جدید از نقش مایه اسلیمی که مبتنی بر نماز به عنوان ستون دین و اساسی ترین عمل دینی در اسلام می باشد، به معرفی زمینه شکل گیری اولیه نقش مایه اسلیمی مطابق با منابع مکتوب دین اسلام یعنی قرآن، تفاسیر آن و احادیث پیامبر اکرم (ص) و... پرداخته شده است. نتیجه نهایی بدست آمده بیانگر آن است که برخلاف تمام فرضیه های موجود، سه رکن از ارکان نماز یعنی اقامه، رکوع و سجده زمینه اولیه شکل گیری نقش مایه اسلیمی و خاستگاه واقعی و حقیقی آن بوده اند. نمازی که ستون دین اسلام معرفی شده است و هیچ عملی در اسلام از آن بالاتر نیست.

کلیدواژه ها:

هنر اسلامی ، طراحی سنتی ، اسلیمی ، نماز ، قوس حلزونی