تجارب زیسته داوطلبان دوره دکتری از آزمون نیمه متمرکز دکتری

امروزه سرمایه های فکری بیش از هر زمان دیگر به عنوان اصلی ترین سرمایه در هر کشور شناخته می شوند و در قالب سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و سرمایه سازمانی خود را آشکار می سازند. جامعه امروزی مجموعه ای از سازمان ها است که در بهترین شکل تحت عنوان سازمان های علمی تبلور می یابند، از جمله ویژگی های این سازمان ها وجود حساسیت زیاد آن ها به محیط و برقراری ارتباط سازنده با آن است، و دانشگاه ها به عنوان اصلی ترین مراکز علمی کشور می بایست در این راستا پیشگام باشند (درودگر، 1388). اکتشافات و اختراعات حاصل تحقیقات هستند که عمدتا در مراکز تحقیقاتی و موسسه های آموزش عالی انجام می شود. بنابراین دانشگاه ها نقش به سزایی در عصر اطلاعات و مدیریت دانش بر عهده دارند (یوسفیان املشی، 1380).همچنین رسالت آموزش عالی، تسهیل رشد و تکامل انسان، توسعه و غنای دانش و فرهنگ جامع و پرورش نیروی متخصص مورد نیاز جامعه تعریف شده است که تحت عنوان اصل پرورش سرمایه انسانی و تولید اندیشه و علم قابل تجمیع اند. این امر با سه وظیفه اصلی آموزش، پژوهش و ارایه خدمات محول شده به دانشگاه، تحقق می یابد. دانشگاه عاملی برای بقا، پیشرفت و نوسازی و نیز دستیابی به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به شمار می آید و تحولات پرشتاب جهانی ایجاب می کند که ملت ها و دولت ها جهت تکمیل آموزش عالی خود تمهیداتی بیندیشند. نبض توسعه و تعالی هر کشور در کمیت و کیفیت نیروی انسانی متخصص و مجرب نهفته است که نمود اصلی آن را می توان در کارکرد تربیت سرمایه های انسانی توسط آموزش عالی یافت. تحصیلات تکمیلی و به خصوص مقطع دکتری، مهم ترین منبع تامین سرمایه های انسانی با بالاترین توانایی ها در جهت پاسخگویی به نیازهای توسعه ای کشور می باشد (خدایی، حاتمی و محمدی، 1392).امروزه نظام آموزش عالی در دنیا، به ویژه پس از مطرح شدن نقش و جایگاه سرمایه انسانی در پیشبرد اهداف توسعه و رشد اقتصادی، به مهم ترین مسایل کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است. بر همین اساس ورود به آموزش عالی به عنوان یک پدیده مهم مطرح است (حجازی، 42: 1385). همچنین در سالیان اخیر، رشد شتابان و فزاینده دسترسی به آموزش عالی از یک سو و محدودیت ظرفیت پذیرش دانشگاه ها از سوی دیگر، ضرورت انتخاب دانشجوی ایده آل از میان داوطلبان ورود به آموزش عالی را مطرح می نماید (باقری خواه، 113: 1390). از این رو، چگونگی پذیرش دانشجو و فرایند گزینش و سنجش آن ها بخصوص در مقطع دکتری از مباحث اصلی نظام های آموزشی دنیاست (قلی پور، 1384).در کشور ایران نیز، به ویژه در چند سال گذشته، دوره های دکتری دستخوش تغییراتی بوده که ملموس ترین آن تغییر نظام پذیرش دانشجویان دکتری از غیرمتمرکز به نیمه متمرکز است؛ این تغییر موافقت ها و مخالفت هایی را در محافل دانشگاهی به دنبال داشته است. بنابراین، بررسی شیوه پذیرش دانشجویان دکتری اهمیت شایانی دارد، چرا که این قبیل مطالعات می تواند به برون رفت از چالش های موجود در نظام پذیرش دکتری در کشور کمک کند. شوارتز (2004) در اهمیت این موضوع بیان می کند که ما باید برای ایجاد جامعه ای تلاش کنیم که در آن افراد بیشتری در انتخاب نحوه زندگی و تحقق ظرفیت هایشان آزاد باشند. منصفانه ترین و پذیرفته ترین راه برای تحقق این مهم آموزش عالی است. اگر نظام پذیرش دانشجویان منصفانه باشد، موفقیت در آموزش عالی به استعداد و انگیزش بستگی خواهد داشت، نه رابطه و رابطه بازی، پول یا پارتی و بنابراین، تلاش در خصوص ایجاد نظام پذیرش منصفانه ارزشمند است.

کلیدواژه ها:

آموزش عالی ، آزمون نیمه متمرکز دوره دکتری ، تجربه زیسته ، سیاست پذیرش دانشجویان دکتری