بررسی عوامل تاثیر گذار در معنوی سازی مساجد ایرانی در جستجوی اصولی برای طراحی مساجد معاصر

مساجد محل عبادت، خلوت و تفکر مسلمانان است . بعضی اصول معماری که در طراحی اماکن مذهبی مورد استفاده قرار میگیرد میتواند تاثیر بسزایی در القای حس های معنوی به نمازگزاران داشته باشد . این ویژگی ها سبب می شود افرادی که برای عبادت، مسجد را برمی گزینند، حس آرامش وخلوت معنوی بیشتری احساس کنند . عوامل متعددی وجود دارد که در ایجاد حس معنوی در مساجد به عنوان مکانی مذهبی تاثیر گذار است که این تحقیق در جستجوی آنهاست. به همین منظور ...با روش مشاهده مستقیم چندی از مساجد و مطالعه کتابخانه ای آثار، که شامل دو بخش اصلی مطالعه مستقیم خود آثار و مطالعه دیدگاه های افراد صاحب نظر درباره معماری اسلامی بوده است سعی در تطبیق اصول به کار رفته طراحی آن ها و آثار برجسته موجود در ایران شده است. در این پژوهش سعی بر آن است مساجدی که از لحاظ ساختار معماری برجسته و موفق بودند، مانند مسجد شیخ لطف االله و مسجد جامع یزد مورد بررسی قرار گیرند تا با تحلیل آنها بتوانیم به یک جمع بندی درباره اصول طراحی مساجد برسیم . اصولی که حس خوب آرامش معنوی را به نمازگزاران القا میکند و بتوان در مساجد امروز نیز به کاربرد. نتایج تحقیق راهکارهایی در سه مقیاس طراحی را به ما نشان دادند؛ در مقیاس شهری ، مکان یابی مساجد بگونه ای است که زمینه سیر از کثرت به وحدت را فراهم می کند، در مقیاس معماری سلسله مراتب ورود تا حضور موجب حضور قلب تدریجی نمازگزاران می شود و در مقیاس معماری داخلی آرایه های وحدت آفرین با مضامین کتیبه های آیات و روایت عقل و قلب نمازگزار را مخاطب خویش قرار می دهند و با القاء حس معنوی، او را آماده حضور در محضر رب می کنند.

کلیدواژه ها:

حس معنوی ، حس آرامش و خلوت معنوی ، طراحی مساجد ، تزیینات اسلیمی ، برهم زدن تناسبات