کارایی وعوامل موثربرآن درنظام بانکی ایران

انسان همواره خواهان دستیابی به کارآیی بیشتر است و آنرا وسیله ای برای رسیدن به سود یا مطلوبیت بیشتر می داند. از نظر اقتصادی، کارآیی به مفهوم تخصیص بهینه منابع، حداکثر استفاده از منابع، تحمل حداقل هزینه - با تکنولوژی موجود است.امروزه محاسبه کارآیی در سازمانها و صنایع گوناگون یکی از اقدامات ضروری به منظور مقایسه میزان رقابت پذیری در صحنه داخلی و خارجی یک کشور است و بانکها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بنابر این محاسبه کارآیی بانکها و شناخت عوامل موثر بر آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. از این رو در این مطالعه ابتدا ادبیات کارآیی مرور و سپس مطالعات انجام شده در زمینه محاسبه و سنجش شاخصهای کارایی در سیستمهای مختلف بانکی و نیز عوامل موثر بر آن بررسی می شود. در ادامه، شاخص کارآیی در نظام بانکی کشور محاسبه و با استفاده از اطلاعات مربوط به چهارده بانک در سالهای 1375- 1382 نحوه تاثیرگذاری متغیرهای عملکردی و ساختاری در وضعیت کارآیی نظام بانکی کشور با استفاده از روش غیر پارامتریک تحلیل پوششی داده ها بررسی می شود.به طور کلی بررسی شاخص کارایی بانکها نشان می دهد که این شاخص در صنعت بانکداری افزایش یافته است و این مسیله بیانگر عملکرد نسبی اصلاحات بخش پولی است. همچنین نتایج تحقیق نشان میدهد که بانکهای خصوصی نسبت به بانکهای دولتی از درجه کارآیی فنی بیشتری برخوردارند. نسبت بازدهی به مقیاس تولید در بانکهای تجاری کاهشی بوده است که این امر بیانگر مقیاس بزرگ و غیر اقتصادی این بنگاه ها است. افزون بر این مقایسه شاخص کارآیی فنی بانکهای ایرانی در مقایسه با بانک های خارجی بیانگر این است که در سالهای 1380 - 1379 شاخص کارآیی بانکهای داخلی بیشتر، اما در سالهای 1381-1382 کاهش یافته است.

کلیدواژه ها:

کارآیی ، شاخص کارآیی ، نظام بانکی ، تحلیل پوششی داده ها و روش غیر پارامتریک