بررسى مکانسیم جوى حاکم بر رخداد برف هاى سنگین استان همدان

زمینه و هدف: بارش برف نقش تعیینکنندهای در تامین منابع اب، اقتصاد کشاورزی و خروج از بحران خشکسالی دارد. از طرفی ریزش برف سنگین طی دوره سرد سال باعث بروز مشکلات و خسارات گوناگون در بخش های مختلف از جمله؛ساختمان، تاسیسات، حمل و نقل و انرژی میشود. روش: در این پژوهش به منظور شناسایی الگوهای جوی مرتبط با بارش سنگین برف در استان همدان از دادههای چهار ایستگاه هواشناسی در بازه زمانی بیست ساله استفاده شد و پس از شناسایی روزهای فراگیر برفی، با هدف شناسایی الگوهای غالب، روش خوشهبندی سلسله مراتبی بر روی داده های ارتفاع ژیوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال صورت گرفت. در ادامه جهت بررسی دقیقتر یک روز به عنوان نماینده انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور دادههای فشار سطح زمین (SLP)، امگا (Omega)، ارتفاع ژیوپتانسیل (HGT)، مولفه مداری (U) و نصفالنهاری باد (V) درترازهای گوناگون از تارنمای مرکز ملی پیشبینی محیطی (NCEP/NCAR) اخذ و در محیط نرم افزار GrADS اقدام به ترسیم نقشههای همدیدی شد. یافته ها و نتایج: نتایج نشان داد، در سطوح فوقانی جو چهار الگوی غالب قابل تفکیک بوده که نقش عمدهای در رخداد بارشهای سنگین برف دارند. در این الگوها، فرود عمیق پدیده غالب است. در بررسی نقشههای مربوط به روز نماینده مشخص شد که عملکرد شاخصهای امگا و تاوایی، شرایط ضخامتی جو و موقعیت رودباد به گونهای است که تغییرات شرایط جوی از سطح زمین تا سطوح بالای جو با یکدیگر کاملا مرتبط بوده و شرایط مناسب را برای ریزش برف فراگیر و سنگین فراهم کرده است.

کلیدواژه ها:

برف سنگین ، خوشه بندى ، فرود عمیق ، استان همدان