مکانیابی و اولویت بندی مکانهای مستعد جهت توسعه ی فیزیکی با روش سلسله مراتبی TOPSIS و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه ی موردی: شهر داریون)

جهانی که در آن زندگی میکنیم، به طور مرتب در حال تغییر و تحول میباشد. عوامل موثر در تغییر و تحولات پدیده ها و عوارض سطح زمین را میتوان به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم کرد. پدیده های طبیعی و انسانی در مکان گزینی و توسعه ی فیزیکی شهرها نقش به سزایی دارد. با توجه به اینکه در گذشته در مکان گزینی شهرها بیشتر به مطالعات انسانی و اجتماعی اکتفا میشد، لازم است علاوه بر این مطالعات، به پژوهش های ژیومورفولوژیکی و محیط فیزیکی شهرها نیز توجه خاصی شود چون ویژگی های ژیومورفیک و توپوگرافیک یک مکان جغرافیایی نه تنها در پراکندگی و یا تجمع فعالیتهای انسانی موثر است، بلکه در نهایت یکی از عوامل موثر در شکل و سیمای فیزیکی ساختهای فضایی نیز به شمار می آید و غفلت از این عوامل خسارات هنگفتی را برای شهرها در پی خواهد داشت و توسعهی شهرها و سکونتگاه ها به گونه ای صورت خواهد گرفت که محدودیتهای طبیعی و اکولوژیکی مانع از استمرار فعالیتها شده و در عمل بسیاری از سرمایه گذاری های انجام شده به هدر خواهد رفت، به بیانی دیگر توسعهی مناسب شهری هنگامی محقق میشود که از سرزمین به تناسب قابلیت های آن استفاده گردد. بر این اساس شناسایی پتانسیل های سرزمین پیش از استقرار بر روی آن و بارگذاری کاربری ها و فعالیتهای شهری بسیار حایز اهمیت است. بنابراین از آنجایی که حفظ ترکیب فیزیکی متعادل و موزون شهر مستلزم مدیریت و برنامه ریزی صحیح آن است این دلایل ما را بر آن داشت تا برای پتانسیلیابی مناطق مستعد توسعه آتی شهر داریون با استفاده از مدل تاپسیس و فاکتورهای موثر مانند کاربری اراضی، فاصله از معابر اصلی، فاصله از رودخانه، فاصله از شهر، فاصله از روستا، زمین شناسی، خاک، ارتفاع، شیب و مناطق حفاظتشده به این پژوهش بپردازیم؛ و با وزندهی مناسب به معیارها، اهمیت و جایگاه هر معیار و میزان نقشی که در توسعه داردرا مشخص کنیم، در نهایت پس از همپوشانی لایه ها، 5 منطقه به دست آمد و از این میان حدود 62درصد معادل 93542.5 کیلومتر در کلاسی با تناسب زیاد و بسیار زیاد قرار گرفته است. بنابراین مشخص گردید که به جزء مساحتی کمتر از یک سوم منطقه، سایر نواحی شهر با محدودیت اکولوژیک عمده ای روبه رو نیست.

کلیدواژه ها:

تاپسیس ، توسعه ی فیزیکی ، داریون ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، مکانیابی