مطالعه و بررسی کیفی و کمی آب رودخانه هایتویسرکان از نظر توانایی تشکیل رسوب و خورندگی و ارایه راهکارهایی جهت استفاده در بخش کشاورزی

ارزیابی کیفی منابع آب از جمله آب های سطحی یکی از مباحث بسیار مهم در طرح های توسعه منابع آب کشور می باشد. در این پژوهش پایش کیفی آب رودخانه های تویسرکان که از رودخانه های مهم در شمال غرب کشور است، از نظر خورندگی و رسوب گذاری با معیار های لانژیلر، رایزنر و پوکوریوس بر اساس تعادل شیمیایی بین املاح موجود در آب بررسی شده و به ارائه راهکارهای مناسب بمنظور ارتقاء بهره وری در بخش کشاورزی پرداخته شد، تا زیان های ناشی از کیفیت نامطلوب آب این رودخانه ها حداقل گردد. بررسی ها نشان می دهد که تمایل به رسوب گذاری و خوردگی در آب های سطحی دشت تویسرکان با قابلیت رسوب گذاری در رودخانه تویسرکان بالای خورندگی در رودخانه گزندر وجود دارد. مقادیر بالای سدیم و سولفات توأماً باعث کاهش مقدار شاخص پوکوریوس و افزایش پتانسیل رسوب گذاری می گردد لیکن مقادیر بالای سولفات و توأم با آن مقادیر کم سدیم باعث افزایش پتانسیل خورندگی نمونه آب می شود. بررسی تیپ و رخساره آب ها نشان می دهد که 100 درصد نمونه های اب رودخانه گزندر در تیپ BCC قرار گرفته است، ضمن اینکه 27 درصد نمونه های آب رودخانه تویسرکان در تیپ BCM و 73 درصد نمونه ها در تیپ BCC قرار دارد. مقایسه نمایه ها، تمایل به رسوب و خورندگی را نشان می دهد که باید جهت جلوگیری از تشکیل رسوب و خورندگی لوله های انتقال آب به فکر راه چاره ای بود تا از هزینه های هنگفت تعویض لوله ها جلوگیری گردد و در جهت ارتقا سلامت منابع آب و خاک گام برداشته شود. تشخیص نوع کشت در مناطق دارای آب شور و جلوگیری از کاهش عملکرد محصول در این مناطق نیازمند مطالعه اساسی است، لذا در این تحقیق به بررسی کیفیت نمونه های برداشت شده از رودخانه های تویسرکان پرداخته شده و سپس کیفیت آب این رودخانه ها با روش های کشت مطابقت داده می شود. و در نهایت به ارائه راهکارهای مناسب جهت استفاده از آب این رودخانه ها بمنظور استفاده بهینه از آب آنها جهت ارتقاء بهره وری مصرف آب در شبکه های آبیاری پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

تویسرکان ، خوردگی ، راهکار ، سلامت منابع ، بهره وری ، رسوب