آثار تاریخی بامیان (ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو)

بامیان (شهرهای افغانستان امروزی) از جمله شهرهایی است که همانند بسیاری از شهرهای خراسان قدیم، تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مهمی را پشت سر گذاشته و حضور تمدن های باشکوهی چون زردشتی، بودایی و در نهایت اسلام را در در خود تجربه نموده است. لذا به نظر می رسد که آشنایی با چنین تمدن هایی، بر غنای فرهنگی و تاریخی این سرزمین افزوده است. بر همین اساس است که امروزه این شهر، آثار تاریخی فراوانی را از دوره مختلف در خود جای داده است؛ آثاری که بررسی و مطالعه در آنها می تواند به بسیاری از پرسش های موجود در حوزه فرهنگی و اجتماعی این سرزمین و ممالک همجوار پاسخ دهد. اما به رغم این مهم، مطالعات پژوهشی و همچنین اطلاعات تاریخی درباره این شهر اندک و یا حتی در برخی موارد ناموجود است. آثاری همچون مجسمه های تخریب شده بودا، شهر ضحاک، شهر غلغله و هزاران مغاره (غار) کوچک و بزرگ در این سرزمین؛ سبب شهرت جهانی بامیان شده اند؛ اما بدلیل نبود زیرساخت های اجتماعی و نبود امنیت عمومی، نتوانسته است تا گردشگران خارجی را به سوی خود جذب کند. از آثار تاریخی موجود، تنها پانزده اثر به عنوان آثار تاریخی ملی در وزارت فرهنگ و اطلاعات کشور ثبت گردیده است که از این میان هشت اثر در یک مجموعه به عنوان میراث فرهنگی جهانی در سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحده (یونسکو) در سال 2003 میلادی ثیت گردیده است. در این میان شمار زیادی از بناهای تاریخی نیز موجودند که تاکنون توسطنهادهای ملی و یا بین المللی ثبت نشده اند. این نوشتار تلاش میکند با بررسی و مطالعه در آثار جغرافیایی و تاریخی، برای اولین بار نگاهی دقیق تر به آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی داشته باشد.

کلیدواژه ها:

بامیان ، ، بودیسم ، اسلام ، مغاره ، یونسکو