بررسی تاثیر میتراییسم در اساطیر ملی (گشتاسب نامه، گرشاسب نامه، فرامرزنامه، بروزنامه، بهمن نامه)

مهر ایزدی بزرگ از زمان آریایان تا زرتشت است. این ایزد با نام میترا نیز شناخته شده است، مهر به عنوان ایزد مهر در مهریشت اوستا در زرتشتی گری بازتاب دارد و جلوه ها و تاثرات آن در اساطیر ملی نمایان است. مهر خدای نور و روشنایی است که قبل از خورشید دیده می شود. این پژوهش علاوه بر مهرپرستی به اسطوره نیز نظرافکنده است. نقش اسطوره را می توان همواره در تمام زندگی مشاهده نمود، به ویژه اساطیر ملی که با حماسه جلوه گر شده است. در این پژوهش پنج کتاب: گشتاسب نامه، گرشاسب نامه، فرارمرزنامه، برونامه، بهمن نامه معرفی شده است. شاعران بزرگ فارسی با بهره گیری از اساطیر گام های بلندی در به یاد گذاشتن آیین ها و فرهنگ های باستانی ایران زمین داشته اند. رهیافت این پژوهش رسیدن به این امر است که مهرپرستی از ایران تا اروپا می رود و بر بسیاری از ادیان تاثیر می گذارد مانند: مسیحیت، مانی، زروان، زرتشت، هدف پژوهش این است که به تاثیر آیین مهر بر اساطیر ملی اشاره کند و در این امر از ابیاتی به عنوان شاهد مثال بهره گرفته شده است. نمودهای مهری که در این کتب مشهود است شامل: گرز، گرزگاوسر، اژدهاکشی، داوری مهر، فر، خورشید و مهر، مهر و محبت، مهر و نور و روشنی، مهر و عهد و پیمان، جشن مهرگان و تقدس عدد هفت. حیواناتی مانند گاو، شیر، اسب، کژدم، گرگ، خروس، کلاغ، سیمرغ، دیو شخصیت های اسطوره ای و پهلوانی چون: جمشید، فریدون، رستم، زال، گرشاسب. عوامل دیگری مانند: کستی، دخمه، مغ ها، زنگ، خنجر، آتش و گل نیلوفر همگی به تاثرات مهر بر متون نظم حماسی اشاره دارد.

کلیدواژه ها:

اسطوره ، زرتشت ، مهر ، میترا