روشی جهت بهینه سازی پول گذاری در خودپرداز با الگوریتم ژنتیک مبتنی بر بهینه پرتو

یکی از چالش های ارایه خدمت به مشتریان در صنعت بانکداری هزینه های شعب است. در راستای کاهش این هزینه، خودپردازها ارایه شدند تا مشتری بتواند در هر زمان بصورت خودکار از حساب خود نزد یک بانک، وجه نقد برداشت کند. با این وجود خودپرداز نیز دارای هزینه های جانبی مختلفی مانند پول گذاری، حفظ امنیت، نگهداری و ... است که گاهی استفاده از آنها کاملا به ضرر بانک ارایه دهنده می باشد. یکی از هزینه های اصلی استفاده از خودپرداز در بانک ها هزینه پول گذاری است. خودپرداز از دید بانک ارایه دهنده آن، افزایش رضایت مشتری و سودآوری را دنبال می کند. رضایت مشتری به تعبیری ساده قابلیت برداشت وجه و عدم غیر سرویس دهی خودپرداز در نظر گرفته می شود و سودآوری بانک به سه عامل متضاد: بیشینه تراکنش و کارمزد، کمینه خواب پول و کمینه هزینه پولگذاری بستگی دارد. استراتژی پول گذاری در خودپرداز به برنامه ریزی زمانی جهت پول گذاری و میزان پولی که می بایست در خودپرداز قرار گیرد، اطلاق می گردد. بهینه سازی این استراتژی سبب افزایش سودآوری بانک و رضایت مشتری می گردد. در این تحقیق، روشی مبتنی بر الگوریتم ژنتیک چند هدفی مرتب سازی غیرچیرگی II-GA Sorting dominated-Non به منظور بهینه سازی استراتژی پول گذاری در خودپردازها ارایه شده است که در آن با استفاده از مفهوم بهینه پرتو مابین اهداف متضاد این مساله مصالحه انجام می گیرد. در روش پیشنهادی، از دانش موقعیت، متوسط خرابی و درون/خارج شعبه بودن خودپرداز به همراه بازه زمان (روزهای تعطیل، تعطیلات هفتگی و اعیاد، زمان های اوج) استفاده می گردد. در روش پیشنهادی، ابتدا خودپرداز ها بر اساس دو بعد میانگین پرداخت وجه و مکان آنها، خوشه بندی می شود و سپس الگوریتم ژنتیک مرتب سازی غیرچیرگی برای بهینه سازی پول گذاری گروه های خودپرداز در هفته جاری و میزان وجوه در راهی که باید در خودپرداز ها قرار گیرد اعمال می گردد. ارزیابی این الگوریتم با استفاده از داده های 2 سال 351,1 خودپرداز شرکت پردازشگران سامان صورت گرفته است و نتایج آن نشان میدهد که استفاده از روش پیشنهادی ضمانت می کند که هیچ خودپردازی در طول سال بدون وجه نقد قرار نگیرد و سودآوری بانک در طول یکسال از خودپردازهای درون شعبه و خارج شعبه به ترتیب 49/3 و 3/28 برابر افزایش یابد.

کلیدواژه ها:

خودپرداز ، استراتژی پول گذاری ، بهینه پرتو ، الگوریتم ژنتیک مرتب سازی غیرچیرگی