بررسی اثر ویژگی های سیمای سرزمین کشاورزی بر آلودگی خاک (مطالعه موردی: شهرستان رزن)

بررسی الگوی سیمای سرزمین که نشاندهنده تاثیرات طبیعی و انسانی در اندازه و شکل عناصر عرصه های طبیعی است میتواند در شناخت و مدیریت عوامل تاثیرگذار در حفظ و یا احیاء پهنه های مورد مطالعه بسیار موثر باشد. از آنجاییکه در ده ههای اخیر شدت تاثیرگذاری عوامل انسانی بر روی سیمای سرزمین بسیار بیشتر از عوامل طبیعی شده است شناخت آنها و تعیین میزان تاثیرگذاریشان به شدن حایر اهمیت بوده و عدم توجه به ایم مهم میتواند در دراز مدت تاثیرات غیر قابل جبرانی به همراه داشته باشد. متریک های اکولوژی سیمای سرزمین که حساس به اطلاعات پوشش اراضی از جمله نوع و درصد کاربری ها، تعداد، اندازه، شکل لکه ها و تراکم مانند، متریک4 شکل تکه (خمیدگی)، اندازه تکه (مساحت)، بعد فرکتال و تراکم حاشیه ها ( Weinstoerffer and, Girardin, .(2000 برای توصیف الگوها و تعاملات سیمای سرزمین بسیار مورد مطالعه قرار گرفتند.هدف این تحقیق تعیین توزیع مکانی فلزات سنگین روی و وانادیوم در خاک و ارتباط آن با پارامترها سیمای سرزمین در یک منطقه کشاورزی است. بدین منظور 135 نمونه خاک به روش تصادفی– سیستماتیک جمع آوری و غلظت عناصر روی و وانادیوم در آنها اندازه گیری شد. در مرحله بعد با استفاده از روش کریجینگ گسسته و انتخاب مدل نمایی، نقشه های پراکنش غلظت فلزات سنگین روی و وانادیوم تهیه شد. سپس همبستگی بین نقشه های تولیدی، نوع کشت و متریک های سیمای سرزمین (مساحت ،تراکم حاشیه ها ، شکل اراضی کشاورزی و بعد فراکتال)محاسبه شد.نتایج به دست آمده نشان می دهد پراکنش و غلظت فلزات سنگین روی و وانادیوم تحت تاثیر فعالیت های کشاورزی قرار دارند به گونه ای که در اراضی تحت کشت سیب زمینی، ذرت و یونجه بعلت مصرف بالای کودهای شیمیایی، میزان غلظت فلزات سنگین روی و وانادیوم بالاست. همچنین غلظت فلزات سنگین روی و وانادیوم در بخش هایی از کاربری کشاورزی که مساحت زمین های کشاورزی کوچک می شوند به علت فشرده شدن لکه های کشاورزی و ساختار فراکتال پیچیده، بیشتر از نواحی دیگر است.

کلیدواژه ها:

ساختار سیمای سرزمین ، فلزات سنگین روی و وانادیوم ، متریک ها ، پراکنش مکانی