قیاس تطبیقی زنان فتان در حماسه فزدوسی و حواسه گیل گمش

در شاهنامه فردوسی و در حماسه گیل گمش علیرغم وجود زنان مثبت و تاثیرگذار، شاهد زنانی هستیم که پیامد تمایلاتشان تباهی، جنگ و آشفتگی می باشد. در شاهنامه با دو زن فتنه گر و مکار مواجهیم که یکی از آن دو سودابه، ملکه و همسر کیکاووس شاه است که عاشق شاهزاده سیاوش می شود و فرجامی ناخوش را برای وی رقم می زند و دیگری زنی جادوگر با قدرت های فراانسانی است که رستم در خوان چهارم با وی مواجه می گردد و این بار زن دچار مصیبت می شود. در گیل گمش نیز با دو زن فتنه ساز روبرو هستیم که اولی موجب رویارویی و در نتیجه نبرد انکیدو با گیل گمش گشته است و سرانجام عشق یکطرفه دومی، ویرانی شهر اوروک و در نهایت مرگ انکیدو است. یعنی زنان منفی این دو اثر نیز در سرنوشت طرف مقابل و در نتیجه در حوادث سرزمینشان موثرند. نکته جالب توجه در هر دو حماسه، فعل وانفعالات جامعه و عنایت به نقش زنان مثبت یا منفی در آن است و اصلا در هیچ کدام از دو اثر بر خلاف آثار دوره اسلامی ناظر زنی مظلوم، حرف شنو، مطیع و دارای نقش خنثی نمی باشیم. این مقاله با بررسی و قیاس این زنان فتان در دو اثر حماسی مربوط به دوران کهن، به تحلیل چرایی دیدگاه نویسندگان این دو افسانه و در نتیجه نگرش جامعه ایشان در این باب می پردازد.

کلیدواژه ها:

شاهنامه فردوسی ، گیل گمش ، سودابه و سیاوش ، زن جادو ، راهبه شادی ، ایشترایزدبانو