تخمین نشست شمع های پل مجاور در اثرحفاری تونل مکانیزه (مطالعه موردی خط7 مترو)

با توجه به رشد جمعیت ونیازکلان شهرها، احداث تونلهای تاسیساتی وحمل ونقلی به یک ضرورت تبدیل شده وعموما بطور مکانیزه توسط ماشینهای حفارتونلTBM)1 )، احداث می شوند. ممکن است این تونلها ازمجاورت سازه های ساختمانی ویا تاسیساتی وهمچنین فونداسیون عمیق آنها (شمعها) که درشعاع تاثیرحفاری تونل واقع شده اند، عبور نمایند. لیکن تخمین مقدار نشست سازه های مجاورتونل در دست حفاری از نظرایجاد خسارت سازه ای، پایداری وایمنی آنها بسیارحایز اهمیت می باشد. قطر تونل، فاصله میان شمعها وتونل، مشخصات مکانیکی خاک وسازه ازجمله پارامترهای موثر بر میزان نشست خاک وایجاد تلاشهای مازاد درهرکدام ازسازه ها است. دراین تحقیق بصورت موردی نشست شمع های پل ناشی از عبورتونل خط7 متروی تهران از زیرپایه های پل امام علی(ع) بررسی شده است. این پل درامتداد طولی دارای 6 قاب دودهنه است وپایه های آن در سه ردیف روی شمعهایی با عمق متفاوت ( 12، 15و25 متر) قرارداشته وتونل مترو در عمق 27/5 متری، از زیرآنها عبور مینماید. جهت تعیین مقدارنشست پایه های پل ناشی ازعبور تونل، ازمدل عددی سه بعدی اجزاء محدود که به کمک نرم افزار Plaxis 3D Tunnel ساخته می شود، استفاده شده است. وباتوجه به قابلیتهای این نرم افزار، مراحل مختلف ساخت تونل درمدل لحاظ شده ومقدار نشست وجابجایی شمعها استخراج شده است. همچنین صحت سنجی تحقیق با استفاده از نتایج ابزار دقیق نصب شده و نتایج تحقیقات انجام شده توسط دیگر محققان نیز مقایسه گردیده و مشاهدات برخلاف مقادیر حاصال از برداشتهای میدانی، حاکی ازتطابق نرم منحنی های پروفیل عرضی وطولی نشست سطحی وتغییر شکل های جانبی شمع های قرارگرفته در زون تاثیر تونل در مقایسه با سایر تحقیقات گذشته، بود.

کلیدواژه ها:

نشست ، روش عددی ، تونل ، شمع ، حجم ازدست رفته