تاثیر توالی بارش و بافت خاک بر میزان رسوب بعد از قطع باران در کرت های آزمایشگاهی تحت شبیه سازی باران

امروزه فرسایش خاک از مشکلات عمده و مهم جهانی بوده که باعث هدر رفت خاک شده و تاثیرات مخربی بر تمام اکوسیستم های طبیعی و تحت مدیریت انسان دارد. میزان رسوب در دسترس حمل یکی از متغیرهای مهم در انتقال رسوب در همه مقیاس ها است و در مقیاس آزمایشگاهی مقدار رسوب انتقال داده شده بعد از قطع باران به خوبی می تواند نشان دهنده شدت فرسایش و آماده شدن رسوب برای حمل باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر توالی رگبار، شدت و بافت خاک بر میزان رسوب تولیدی بعد از قطع باران در کرت های آزمایشگاهی با ابعاد طول، عرض و ارتفاع 0/5 متر تحت شبیه سازی باران با دو شدت 50 و 90 میلی متر در ساعت در دو نوع خاک با بافت لومی شنی و لومی-شنی-رسی انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان رسوب تولیدی بعد از قطع باران با سطح اطمینان 95 درصد با شدت بارش رابطه معنی دار دارد اما رابطه معنی داری بین بافت و توالی بارش با رسوب خروجی از کرت بعد از قطع باران دیده نشد. در هر دو شدت بارندگی 50 و 90 میلیمتر در ساعت از رگبار اول به سمت رگبار سوم میزان رسوب خروجی از کرت بعد از قطع باران کاهش داشته است که این عامل به دلیل کاهش مواد ریزدانه سطح خاک و کاهش مواد در دسترس حمل در اثر تخریب بیشتر در شدت بارندگی بیشتر بود. در خصوص توالی رگبارها اگرچه انتظار می رود مواد ریزدانه سطح خاک و در نتیجه مواد در دسترس حمل با تکرار بارندگی ها کاهش یابد اما نتایج نشان داد در چیدمان مورد بررسی در پژوهش حاضر، این کاهش نتوانسته است به طور معنی دار موجب کاهش متغیر تحت بررسی یعنی رسوب خروجی از کرت بعد از قطع باران شود.

کلیدواژه ها:

توالی رگبار ، شبیه ساز باران ، بافت خاک ، هدر رفت خاک