مطالعه تطبیقی ساختار زیبایی شناسی نقوش تزیینی- گیاهی کاشی کاری مساجد امام اصفهان و شیخ لطف الله

مقاله پیش رو، ضمن معرفی و شناسایی نقوش کاشی کاری مساجد امام اصفهان و شیخ لطف الله، به واکاوی مولفه های حاکم بر فرایند طراحی عناصر تزیینی در هنرکاشی کاری مساجد مذکور می پردازد. مقاله حاضر به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی - تحلیلی مورد تطبیق واقع گشته است؛ بدین صورت که اطلاعات اولیه به صورت میدانی از مساجد مورد نظر شهر اصفهان، شهرداری و اطلاعات نظری به صورت کتابخانه ای گردآوری شده و سپس مطاب ق سوالات و اهداف پژوهش حاضر طبقه بندی و در جداول و نمودارها ارایه گردیده و در انتها نتایج به دست آمده، تشریح و تحلیل شده اند. جامعه آماری پژوهش را نقوش گیاهی کاشی کاری هفت رنگ دو مسجد شاخص عصر صفوی در اصفهان تشکیل می دهد که قابلیت های فراوانی در به کارگیری تزیینات شان موجود می باشد. باتوجه به پژوهش های انجام شده دریافتیم حضور نقوش تزیینی-گیاهی در کاشی کاری مساجد فراتر از معانی ظاهری هستند و نه تنها موجب جذب مخاطب شده بلکه انسان را به ژرف ترین اعماق فکری و تعقل وادار می نماید. نقوش کارشی کاری مسجد اصفهان بسیار ظریف تر، پرکاتر، متنوع تر از نقوش مسجد شیخ لطف الله است از طرفی بیش ترین نقوش مسجد امام اصفهان متعلق به نقش گیاهی ختایی به ویژه گل شاه عباسی و پنبه ای می باشد اما از انواع نقوش اسلیمی (توپر، توخالی، ماری، دهن اژدری) استفاده فراوان شده است. رنگ غالب هر دو مسجد لاجورد و طلایی است. گردش های نقوش و تزیینات گیاهی مسجد شیخ لطف الله نسبت به مسجد امام متراکم تر است.

کلیدواژه ها:

نقوش تزیینی-گیاهی کاشی کاری ، عصر صفوی ، مسجد امام اصفهان ، مسجد شیخ لطفالله