مقایسه روابط شخصیت ها در داستان زال و رودابه و سیاوش و سودابه بر اساس الگوی کنشگر گریماس

موضوع اصلی این مقاله مقایسه چگونگی روابط شخصیت ها در دو داستان سیاوش وسودابه و زال و رودابه در شاهنامه فردوسی است، در تحلیل و بررسی داده ها، الگوی کنشی گریماس مبنا قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناخت کارکرد و روابط شخصیت ها و تعیین وجوه تشابه و تفاوت آن در این دو داستان است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان داده است که در این دو روایت هر شش کنشگر مورد نظر گریماس حضور دارند و به ساختار داستان نظم می بخشند. نکات برجسته در این دو روایت عبارتند از اینکه: 1 - کنشگر فرستنده در هر دو روایت عشق است نه یک شخصیت. 2 - سیاوش به عنوان یکی از شخصیت های اصلی برخلاف معمول داستان های عاشقانه که معمولا کنش فاعلیت یا پذیرندگی را دارند، کنش بازدارندگی را ایفا می کند. 3 - اهمیت به قوم و نژاد و داشتن اندیشه های زن ستیزانه از دلایل مشترک مخالفت کنشگران بازدارنده در دو داستان می باشد. 4 - فردوسی مرد را نماد عقل و زن را نماد عشق می داند ؛از پیوند عقل و عشق در داستان زال، رستم که نماد قدرت و هویت ایران است متولد می شود و از گریز عقل از عشق در داستان سیاوش کشته شدن غمانگیز شخصیت های اصلی و جنگ طولانی مدت ایران و توران پدید می آید.

کلیدواژه ها:

سیاوش و سودابه ، زال و رودابه ، الگوی کنشی ، گریماس