تحلیل حکایت هندوی نفت انداز و خانه ی نیین در گلستان سعدی

تمثیل مهمترین نوع بیان برای تبیین معانی در گلستان سعدی است. سعدی بخش محسوس تمثیل را از آداب و رسوم شناخته شده در زمینه ی اجتماعی گزینش کرده و در زمینه ی شناخت و فهم در باب تعلیم و تربیت به کار میگیرد. فهم محققانه ی هر تمثیل منوط به درک انواع دلالات منطبق بر صناعات ادبی (تشبیه، استعاره، ایهام، کنایه و ... )، دلالات ضمنی، دلالات هم متن و بینامتنی است. این نظامهای دلالتی هر کدام به صورخیال و نتایجی منتهی میشود. در نهایت ساختاربندی همه ی این نظام های دلالتی به فهم حکایت در زمینه ی مورد نظر مولف ختم میشود. بر همین اساس در این پژوهش به تحلیل حکایت هندوی نفت انداز و خانه ی نیین پرداخته شده است. هندو رمزی از عوام، نفس تربیت نیافته، افراد فاقد نظام اندیشگانی و تهی از معنا و ناآشنا به مراتب سخن است. نفت اندازی کنایه از بدون اندیشه و با حرارت و بروت سخن گفتن است. همچنین خانه ی نیین، صفت خانه ی عقل و خرد سست و کم مایه و یا خانه ی دل تصفیه و تهذیب نشده و نیز سخنان فاقد بلاغت و سست است. در این پژوهش به ارتباط اندام انواع وار دلالات واژگان کلیدی حکایت هندوی نفت انداز در زمینه های گوناگون در بافتار سخن سعدی پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

هندو ، نفت انداز ، سخن ، خانه ، فهم