حریم و حجاب در کالبد معماری ایرانی-اسلامی

معماری ایرانی درخشش مفاهیم آسمانی در رعایت حرمت انسانهاست. مسیله حریم وحجاب و صیانت از محرمیت زنان یکی از اصول مهم معماری ایرانی در خلق فضای معماری بوده است. واژه حریم درلغت به معنی پیرامون، گرداگرد و مکانی که حمایت و دفاع از آن واجب است معنی شده است. حریم مرز ایجاد میکند، ولی فقط هدف، جدایی نیست. حفظ حجاب در طراحی مسکن ایرانی به دلیل اهمیت حریم خانواده به گونه ای پررنگ تر در معماری ایرانی دیده می شود . فرهنگ ایرانی پیش از وروداسلام به ایران به این اصل مهم تاکید داشته است . با ورود اسلام به ایران این اصل صورتی اعتقادی به خود گرفت . در طراحی خانه سلسله مراتب ورود به فضا ، جداسازی بخش ساکنان و مهمانان و درونگرایی در تمامی اجزای بنا رعایت شده است . این در حالی است که در معماری امروز ایران با کمرنگ شدن حریم های خصوصی و از میان رفتن حوزه های شخصی شاهد افزایش اشراف و گاه برونگرایی افراطی و درون نمایی بی مورد می باشید که در نتیجه کاهش احساس تعلق و آرامش و بروز مشکلات عاطفی و خانوادگی را به ارمغان داشته است. در این مقاله سعی شده با رویکردی به معماری سنتی ایران و تاکید بر غنای هدفمند آن مبتنی بر فرهنگ و ارزش های والای ایرانی – اسلامی به معرفی عناصر موجود در معماری ایران که نقش مهمی در ایجاد محرمیت و حرمت نهادن به زندگی شخصی و کاهش اشراف و دید مزاحم در حریم خصوصی دارد ، و چگونگی پوشیدگی و حجاب در معماری ایران پرداخته میشود.

کلیدواژه ها:

محرمیت و حجاب ، فرهنگ ، معماری خانه ، درونگرایی