پیش بینی روزانه جریان ورودی به مخزن سد کارون 3 در زمان واقعی با استفاده از روش اتورگرسیو

امروزه استفاده از مدل‌های بهره‌برداری بهینه از سیستم‌های منابع آب چند سدی و چند منظوره برای رسیدن به اهداف بهره‌برداری بهینه ار منابع آب حوضه امری اجتناب ناپذیر است. یکی از پیش‌نیازهای مهم در بهره‌گیری از این مدل‌ها، انجام پیش‌بینی‌های کوتاه مدت (روزانه) جریان ورودی رودخانه به مخزن سد در زمان واقعی است و دقت نتایج بدست آمده از مدل‌های بهره‌برداری بهینه از سدهای نیروگاهی بستگی مهم به نحوه پیش بینی در زمان واقعی جریان ورودی رودخانه دارد. لذا کارهای زیادی برای دست یافتن به مدل‌های پیش‌بینی کوتاه مدت جریان ورودی در زمان واقعی به عمل آمده و به تبع آن مدل‌های متنوعی تهیه و ارائه شده است. در حوضه کارون به دلیل تعدد سدهای بزرگ ساخته شده یا در دست ساخت و اهمیت بالای تولید بهینه انرژی برق آبی در این حوضه، مسئله استفاده از مدل‌های بهره‌برداری بهینه از سیستم منابع آب این حوضه اهمیت و جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و در این میان انجام پیش‌بینی در زمان واقعی جریان ورودی به مخزن سد کارون 3، به عنوان یکی از مهمترین این سدها، از جمله ضرورت‌های اولیه می‌باشد. لذا در این تحقیق با استفاده تلفیقی از تکنیک اتورگرسیو و پیش‌بینی‌های هواشناسی سعی گردید جریان روزانه ورودی به مخزن سد کارون3 در زمان واقعی پیش بینی گردد. در این روش که براساس روند تغییرات دبی روزانه ورودی به مخزن سد کارون3 در یک دوره چند روزه قبلی، دبی روزهای بعدی پیش بینی می‌گردد. جهت ایجاد یک ارتباط منطقی با شرایط دوره آتی مورد نظر، چندین سری اعداد تصادفی تولید شده و یکی از این سری اعداد تصادفی که بیشترین تطابق را با روند بارندگی‌های روزهای آتی دارد انتخاب می‌شود. در واقع در هر دوره پیش‌بینی با عنایت به پیش بینی وضعیت هوای حوزه در روزهای آتی، سری اعداد تصادفی که انطباق بیشتری با روند تغییرات هوای حوزه داشته باشد انتخاب و برای تولید اعداد پیش‌بینی جدید به کار رود تا از این رهگذر ضمن حفظ تصادفی بودن داده‌های تولیدی، به روند تغییرات اوضاع جوی نیز توجه شده باشد و روش اتورگرسیو تطابق بهتری با شرایط سیستم و اهداف مطالعات بدست دهد. این روش در فاصله زمانی ابتدای آذر تا پایان اسفند‌ماه 1383 که مصادف با آبگیری مخزن سد کارون3 بود، به منظور پیش بینی جریان ورودی کارون به مخزن سد کارون 3 مورد کاربرد قرار گرفت که بطور مرتب نتایج پیش‌بینی روزانه در دوره‌های 5 روزه جهت استفاده سازمان آب و برق خوزستان ارسال گردید. نتایج حاکی از آنست که خطای این روش بطور میانگین حدود 21 درصد می‌باشد. این خطا برای ایام غیربارانی 7/12 درصد و در ایام بارانی 8/31 درصد بوده است. این نتایج با توجه به دقت‌های مرسوم در هیدرولوژی می‌تواند قابل قبول باشد و روش پیشنهادی فوق را در ردیف مدل‌های پیش بینی جریان ورودی مخازن سدها در زمان واقعی قرار دهد.

کلیدواژه ها:

پیش بینی ، زمان واقعی ، سد کارون3 ، دبی روزانه