سنجش ترکیبات BTEX در جایگاههای سوخت رسانی و سطح شهر تهران و ارزیابی شعاع انتقال آلودگی جایگاهها

جایگاههای سوخت رسانی یکی از منابع عمده انتشار ترکیبات آلی فرار به اتمسفر است. روزانه تعداد 52000 لیتر بنزین (معادل با 40 تن بنزین) در جایگاههای سوخت رسانی شهر تهران هدر می رود. طبق محاسبات انجام شده متوسط اتلاف بنزین در هریک جایگاههای سوخت رسانی شهر تهران حدود 415 لیتر در روز است. این اتلاف می تواند باعث آلودگی هوای محوطه جایگاهها و خیابانهای اطراف آنها شود در این تحقیق نمونه برداری از محوطه و فضای اطراف دو جایگاه خاوران (درجنوب شرقی تهران) و بهشتی (در مرکز شهر) جهت سنجی مقدار BTEX انجام شده است. نمونه ها در دوفصل گرم (ماهای خرداد و تیر با متوسط درجه حرارت 32-25 درجه سانتیگراد) و سرد (ماه آذر با متوسط درجه حرارت 15-10درجه) سال برداشت شده اند. همچنین نمونه برداری از 20 ایستگاه مختلف در سطح شهر انجام شده است از میان ترکیبات اندازه گیری شده در این تحقیق، غلظت بنزن در تمامی نمونه های برداشتی ازمحوطه جایگاهها و سطح شهر بیشتر از حد مجاز هوای تنفسی است. متوسط غلظت بنزن در محوطه جایگاهها و سطح شهر به ترتیب 500-250 و 60 برابر حدمجاز هوای تنفسی بود. از آنجایی که بنزن ماده ایست که سرطان زایی آن به طور قطعی به اثبات رسیده است وجود آن در هوای تنفسی بیش از استانداردهای جهانی تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان می باشد غلظت سایر ترکیبات فقط در محوطه جایگاهها بیشتر از حد مجاز هوای تنفسی می باشد گرچه این ترکیبات با توجه به استانداردهای بهداشتی خطر جدی برای سلامت افرادایجاد نمی کنند ولی نقش آنها را در تولید اکسید کننده های فتوشیمیایی نمی توان نادیده گرفت. از آنجاییکه غلظت ترکیبات BTEX درمحوطه جایگاههای سوخت رسانی 20-10 برابر مقدار آن در فضای اطراف جایگاه (فاصله 30-20 متری) می باشد. می توان براین فرضیه که جایگاههای سوخت رسانی از منابع مهم انتشار ترکیبات آلی فرار می باشند. تاکید کرد.

کلیدواژه ها:

جایگاههای سوخت رسانی ، اتلاف بنزین ، ترکیبات BTEX ، آلودگی هوا ، ترکیبات آلی فرار