نقش تسامح و مدارا در شکل گیری کرامیه و فرق اسلامی خراسان قرن سوم و چهارم

خراسان به عنوان یکی از مناطق مهم شرق ایران، در ادوار مختلف تاریخ به دلیل فقدان حضور یک آیین مذهبی تعصب آمیز همواره مورد توجه رهبران فرق مختلف قرار داشته است. وجود تسامح و مدارا در خراسان به علت وجود جامعه ای متشکل از طبقات اجتماعی گوناگون و عقاید مختلف از عوامل مهمی بود که این ناحیه را به عنوان مرکزی برای تبادل ایدیولوژی ها و اعتقادات مذهبی گوناگون تبدیل نمود. این امر موجب شد تا این منطقه مرکز ظهور فرقه ها، جریانات و نهضت های فکری و فرهنگی بسیاری مانند فرقه های شیعه امامی، زیدیه، اسماعیلیه، خوارج، اهل حدیث، معتزله و کرامیه گردد. هدف پژوهش تحلیل نقش تسامح در شکل گیری فرقه های مختلف قرن های سوم و چهارم خراسان به ویژه فرقه کرامیه می باشد در طول قرون سوم و چهارم و پنجم هجری فرق مختلف با استفاده از تسامح موجود در خراسان موفق شدند تا پیروانی در این منطقه کسب کنند در این میان کرامیه به عنوان فرقه ای فقهی و کلامی توانسته با استفاده از خانقاه ها آموزه ها و تعالیم خود را در شرق سرزمین اسلامی گسترش دهند و جایگاه ویژه ای را میان مردم کسب کنند. روش پژوهش با توجه به هدف آن نظری و روش اجرای ان توصیفی تحلیلی و تاریخی بوده است.

کلیدواژه ها:

اسلام ، خراسان ، تسامح و مدارا ، فرقه کرامیه