مقایسه سیستم ثقلی (کانالت) با سیستم کم فشار پلی اتیلن جهت آبیاری مزارع به منظور بهره وری از سیستم نوین آبیاری با توجه به بحران آبی در کشور

چالش کاهش کمی و کیفی منابع آب از یک سو در مناطق خشک و نیمه خشک مدیریت مصرف آب برای افزایش بهره وری از منابع آب قابل استحصال و در دسترس نقش موثری در توسعه پایدار خواهد داشت. انتخاب روش های مناسب توزیع آب در سطح مزارع برای افزایش کارایی آب تحویلی به کشاورزان یکی از راهکارهای مدیریتی موثر در راستای ارتقای بهره وری در کشاورزی به شمار می رود. توجه به ضرورت دستیابی به افزایش کارایی مصرف آب و به لحاظ افزایش روزافزون هزینه های تامین آب و محدودیت های منابع آب قابل استحصال، اگرچه هنوز آبیاری سطحی به عنوان روش غالب در جهان محسوب می شود، ولی این امر تمایل کشورهای توسعه یافته را به کاربرد بیشتر سیستم های آبیاری تحت فشار و کم فشار داده است. سیستم آبیاری کم فشار در حقیقت راه حل میانه ای بین استفاده از سیستم کانال های روزباز و سیستم های آبیاری مکانیزه تحت فشار ( بارانی یا موضعی ) می باشد که امکان دستیابی به راندمان توزیع آب در مزارع تا حد 95% در شرایط اجرای خوب را فراهم می نماید. در اراضی که دارای محدودیت های اجرای شبکه های آبیاری از قبیل وضعیت توپوگرافی، کیفیت نامناسب خاک منطقه و عدم دسترسی به قرضه مناسب و ارزان جهت اجرای شبکه کانال های بتنی درجا می باشد، روش آبیاری کم فشار بعنوان یک گزینه فنی بررسی می گردد. سهولت و سرعت اجرا، افزایش راندمان آبیاری و در نتیجه افزایش سطح زیر کشت ناشی از این موضع و سهولت بهره برداری از مزایای این روش می باشد. در این تحقیق تاثیر همزمان جانمایی شبکه و روش های آبیاری سطحی و کم فشار به منظور تعیین گزینه برتر فنی و اقتصادی آبیاری شبکه فرعی از اراضی دشت عباس مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی ها نشان می دهد که استفاده از روش آبیاری کم فشار با استفاده از جانمایی مناسب شبکه، اگرچه هزینه سرمایه گذاری اولیه نسبتا بالاتری نسبت به آبیاری سطحی خواهد داشت ولی به دلیل سهولت در اجرا و بهره برداری افزایش راندمان و در نتیجه حدود 15 درصد سطح زیر کشت مناسب به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

کم فشار ، لوله پلی اتیلن ، شبکه فرعی ، مقایسه فنی و مقایسه اقتصادی