هویت بخشی در توسعه پایدار شهری

شهر را می توان از نمادهای اصلی تمدن بشری دانست که با نگاه آسایش و رفاه در بستر امنیت بنا شده است.شهرها تنها یک محفل برای سکونت نیستند بلکه همانطور که جسم بخودی خود بی ارزش است و با روح ارزشمند می گردد شهرها با نگاه آبادانی روح اجتماعی پیدا می کنند و برهمین اساس هویت می گیرند . هویت شهری تبلور بصری در فحوا و فیزیک شهر است که بواسطه خاطرات شهروندان هویتی در معنا پیدا می کنند .پس هرچند که هویت شهر خود معلول فرهنگ شهروندان آن است؛ لیکن فرآیند شهروندسازی را تحت تاثیر قرار داده و میتواند باعث تدوین معیارهایی مرتبط با مشارکت و قضاوت نزد ناظران و ساکنان گردد. هویت گستره ای از صفاتی است که مجموعه رفتارها و کردارها را مشخص می کند ؛ شهر نیز به تبعیت از این معیار، شخصیت یافته و مستقل میگردد. مقوله هویت به طورعام و هویت شهری به طور خاص از جمله مقولاتی است که به جهت نقشی که در شناخت افراد، اشیا، اجتماعات و مکانها دارد، حایز اهمیت فراوان است. علی رغم اهمیت این موضوع در دوران اخیر بحران هویت شهری به صورت نگران کنندهای احساس می گردد شهرها و فضاهای شهری در گذشته از استقلال، شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار بوده اند؛ در حالیکه آنچه از اغلب شهرهای کنونی در ذهن عموم شکل میگیرد جز مجموعهای از ساختمانهای بلند، خیابان ها، ادارات و پارکها نیست که در نتیجه آن، تعلق خاطر به این فضاها به مرور کمتر و کمتر می شود. در واقع باید گفت در دوره معاصر و به خصوص در سالهای اخیر ساختن برای ساختن و نه ساختن برای زیستن مجالی را برای توجه به مقولاتی مهم و عمیق همچون هویت در شهرسازی و معماری باقی نگذاشته است. مدیران و طراحان شهری با تدوین قوانین سعی بر اعمال نظر خود را بر کالبد مصنوع شهر داشته و از سوی دیگر شهروندان نیز که تابع فرهنگ و عناصر فرهنگی جامعه خویشند، اصرار بر هدایت کالبد شهر بر اساس فهم خویش از هویت شهری دارند. این مسیله مشکلات عدیدهای در فرآیند شکلگیری کالبد شهرها ایجاد نموده است و عملا0 خلاهای بزرگی در وضع موجود با آرمان شهر پدید آورده است. از طرفی به علت عدم آموزشهای لازم و تقلیدهای بدون اندیشه از مظاهر غربی و الگوهای مدرن، شهرهای زیادی بر خلاف هویت اصیل شهر ،در حال شکلگیری و گسترشاند. با توجه به تحقیقات صورت گرفته توسط محققین و دولت ها در مورد پایداری زیست محیطی در سه ده ه پایانی قرن بیستم بنظر می رسد مسیله توسعه پایدار شهری از دیگر مسایل اساسی در مدیریت و چالش های بشری در قرن بیست و یکم می باشد. از سوی دیگر جستجو برای یافتن شهر ایده آل در بستر هویتی ارزشی براساس معیار های عدالت اجتماعی مورد توجه فلاسفه مصلحان اجتماعی، نویسندگان، معماران و شهرسازان بوده است. بهمین رو فرم شهری پایدار بر بستر هویت از ابهامات جدید بشمار می آید و در این مقاله سعی بر آن شده با تشریح مبسوط هویت و توسعه پایدار شهری براساس مقایسه نظیر به نظیر ، راه کارهایی برای این ابهام پیشنهاد گردد.

کلیدواژه ها:

هویت ، مدیریت شهری ، توسعه پایدار ، شهرسازی