به کارگیری مدل پویایی های سیستم برای افزایش سود و سهم حمل و نقل ریلی از بازار حمل بار داخلی

بر مبنای قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت، میبایست در سال 1390 سهم حمل و نقل ریلی در جابجایی کالا به 30 درصد از کل جابجایی بار در کشور میرسید که با توجه به روند اجرای این قانون، این هدف گذاری به سال 1394 موکول شده است. در این راستا با توجه به پیاده سازی مصوباتی همچون خصوصی سازی راه آهن و قانون هدفمند سازی یارانه ها، راهکارهایی همچون تغییر نظام تعرفه ای میتواند راهگشا باشد. لیکن تغییر تعرفه در شرایطی از بازار که رقبا خدمات یکسانی ارایه میکنند تا زمانی که مشتریان نسبت به زمان، سرعت و سهولت جابجایی تردید داشته باشند، بر مبنای قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت، میبایست در سال 1390 سهم حمل و نقل ریلی در جابجایی کالا به 30 درصد از کل جابجایی بار در کشور میرسید که با توجه به روند اجرای این قانون، این هدف گذاری به سال 1394 موکول شده است. در این راستا با توجه به پیاده سازی مصوباتی همچون خصوصی سازی راه آهن و قانون هدفمند سازی یارانه ها، راهکارهایی همچون تغییر نظام تعرفه ای میتواند راهگشا باشد. لیکن تغییر تعرفه در شرایطی از بازار که رقبا خدمات یکسانی ارایه میکنند تا زمانی که مشتریان نسبت به زمان، سرعت و سهولت جابجایی تردید داشته باشند نمی تواند سهم قابل توجهی از تقاضا را به سمت حمل و نقل ریلی سوق دهد. چراکه مشتریان تفاوت هزینه ای موجود را متقبل میشوند تا با سطح قابل قبولی از اطمینان ، محموله خود را با استفاده از حمل و نقل جاده ای حمل کنند. به عبارت دیگر مشتریان صرف نظر از برتری و مزیت هزینه ای حمل و نقل ریلی، سهولت دسترسی و قابلیت برنامه ریزی توسط حمل جاده ای را مد نظر قرار داده و محموله خود را با کامیون حمل میکند. چنین وضعیتی در سالهای اخیر منجر به تغییر سهم بازار حمل و نقل ریلی بار به ضرر حمل و نقل ریلی و به نفع حمل و نقل جاده ای شده است، وضعیتی که در جهت خلاف سیاست های کلان کشور در حوزه حمل و نقل است.در این مقاله با بررسی داده های تاریخی مربوط به سود و سهم حمل و نقل ریلی، یک مدل پویایی های سیستم برای بیان رفتار بازار حمل بار ارایه شده و پس از اعتبارسنجی این مدل به تحلیل حساسیت آن و ارایه ی راهکارهایی برای افزایش سود و سهم راه آهن از حمل بار پرداخته شده است.نتایج این تحقیق نشان میدهد سیاست هایی مانند 14 درصد کاهش تعرفه ی حمل بار به شرط برنامه ای بودن سیر قطارهای باری، افزایش 46 درصدی قیمت سوخت و کاهش 20 درصدی کرایه ی دسترسی در کنار کاهش کرایه ی حمل و بهبود برنامه ریزی میتواند وضعیت حمل و نقل ریلی را تا پایان سال 1399 (پایان برنامه ی ششم توسعه) به وضع مطلوب یعنی سهم 30 درصدی و سود بیشتر برساند.

کلیدواژه ها:

حمل و نقل ، اقتصاد ، پویایی های سیستم ، راه آهن ، سیستم های اقتصادی