دانش بومی گونه پنیرباد (Withania Coagulance) در شهرستان خاش

کشور پهناور ایران با داشتن مختلف و آداب و رسوم متفاوت دارای گنجینه ای از طب سنتی است که در طی گذشت نسل ها تاکنون محفوظ مانده و دست یابی به آنها تنها از طریق پرسشگری و کسب اطلاعات و نحوه مصرف سنتی گیاهان از این اقوام امکان پذیر می باشد. پنیر باد (Withania coagulans) از گونه های مهم در جنوب ایران از جمله بلوچستان است که دارای ارزش دارویی و حفاظت خاک در برابر فرسایش است. هدف از این پژوهش شناسایی و کاربرد گونه پنیر باد بوده که به طور گسترده به وسیله ی مردم محلی در درمان و پیشگیری بیماری ها در منطقه خاش مورد استفاده قرار می گیرد. این پژوهش با استفاده از پیمایش های صحرایی، مطالعه باورها، اطلاعات مردمی و مطالعات اسنادی صورت گرفت. نتایج نشان داد که فصل جمع آوری پنیر باد بهار و بیشترین اندام مورد استفاده بذر آن می باشد. بذر دادن مرحله ای از رشد گیاه است که نسبت به سایر مراحل رشد گیاه بیشتر استفاده می شود، پنیر باد بیشتر در مناطق دشتی و کوهستانی می روید، نوجوانان، جوانان و افراد مسن بیشترین افرادی هستند که از این گونه استفاده می کنند. مهم ترین استفاده از پنیر باد در میان مردم منطقه استفاده از بذر آن برای انعقاد شیر جهت درست کردن پنیر محلی می باشد. از آنجا که با فوت افراد سالخورده که دارای اطلاعات زیادی در مورد دانش بومی گونه های منطقه هستند و ممکن است دانسته های آانان به دست فراموشی سپرده شود، باید تلاش برای مستندسازی این دانش ادامه یابد.

کلیدواژه ها:

طب سنتی ، گیاهان دارویی ، پنیر باد ، پنیر محلی ، شهرستان خاش