پپتید های زیست فعال ابزاری کارآمد در طراحی غذا داروها

استفاده از بیوتکنولوژی در جهت فراوری غذا به منظورافزایش میزان سلامت بخشی، یکی از اصول نوین در فناوریهای مدرن ( High (tech می باشد. کلمه غذادارو (Nutraceutical ) برای اولین بار در سال 1989 توسط دکتر دفلیس موسس و رییس موسسه نوآوری در پزشکی با ادغام دو کلمه Nutrition و Pharmaceutical به کار برده شد. در این رویکرد جدید، توجه به پیشگیری از بیماری ها و کمک به درمان با به کارگیری غذاهای فراسودمند یا عملگرا بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پپتیدهای زیست فعال بعنوان یکی از اچزاء مهم غذاهای فراسودمند، اجزاء پروتیینی حاوی 2-20 اسید آمینه هستند که بصورت غیر فعال در ساختار پروتیین حضور دارند و وقتی در اثر هیدرولیز آنزیمی آزاد می شوند، عملکردهای زیستی مختلفی شامل خواص ضد فشار خونی، آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد ویروسی، تقویت کننده سیستم ایمنی، آرامش بخشی، افزایش دهندگی جذب املاح ضروری از جمله کلسیم و کاهش پوکی استخوان، کاهش کلسترول و جذب و حذف توکسین های میکروبی از جمله توکسین ویبریو وبا و اشرشیاکلی نشان می دهند. مکانیسم های متفاوتی برای آزاد سازی پپتیدهای زیست فعال وجود دارند شامل -1هضم گوارشی در اثر فعالیت آنزیم های گوارشی -2 شکست پروتیین ها توسط آنزیم های پروتیولیتیک میکروبی در طی فرایند تخمیر و -3 از طریق عملکرد یک آنزیم خالص یا ترکیبی از چند نوع آنزیم. متداولترین راه برای تولید پپتیدهای زیست فعال هیدرولیز آنزیمی پروتیین ها می باشد.در این پژوهش ضمن بررسی باکتری های بومی لاکتیکی جداسازی شده از نظر ارزیابی خطر و بررسی باکتریوسین های طبیعی تولید شده، خواص پروتیازی آنها نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس از منابع پروتیینی شیر گاو، شیر شتر و عصاره مخمر برای تولید پپتید های زیست فعال استفاده گردید. از دو روش هیدرولیز آنزیمی( بوسیله آنزیم های پپسین، تریپسین و کیموتریپسین)و تخمیر بوسیله استارترهای پروتیولیتیک برای تولید پپتیدهای زیست فعال استفاده شد و محصولات هیدرولیز با استفاده از روش اولترافیلتراسیون غشایی (با غشاهای با 3 Cut off، 5 و 10 کیلودالتون) به اجزاء پپتیدی با سایزهای مولکولی متفاوت جداسازی شدند. فعالیت آنتی اکسیدانی ( بر اساس فعالیت مهارکنندگی رادیکال های DPPH و (ABTS، ضد میکروبی و ضد فشار خونی آنها مورد بررسی قرار گرفت. پپتید های مورد نظر با بیشترین فعالیت زیستی و خواص دارویی پیش گیری کننده با استفاده از روش کروماتوگرافی فاز معکوس خالص سازی و سپس توالی یابی شدند.لذا در این راستا با معرفی یک تکنولوژی جدید در زیست فناوری دارویی، مراحل تولید و شناسایی توالی ترکیبات زیست فعال جدید سالم و طبیعی، معرفی خواهند شد.

کلیدواژه ها:

پپتید های فعال زیستی ، باکتری های لاکتیکی ، شیر ، عصاره مخمر ، فعالیت های زیستی