اثرات تنش سرمازدگی و یخ زدگی بر گیاهان و راه های مقابله با آن

دماهای پایین یکی از مهم ترین تنش های غیرزنده محسوب میشوند که با تاثیر بر برخی از فرآیندهای حیاتی گیاه سبب اختلال در رشد و نمو آن می شوند. تنش دمای پایین ممکن است به دو صورت تنش سرمازدگی ناشی از دمای پایین (کاهش دما تا صفر درجه سانتیگراد) و تنش یخزدگی ناشی از دمای پایین (دماهای پایین تر از صفر درجه سانتیگراد) رخ دهد. این عبارات طولانی و ثقیل هستند لذا عبارات کوتاه تنش سرمازدگی و تنش یخ زدگی کاربرد عمومی یافتهاند. تنش های محیطی بویژه تنش سرما بر ویژگی های مورفولوژی و فیزیولوژی گیاهان تاثیر میگذارند. از جمله این تاثیرات خسارت به غشای سلولی و تغییر خصوصیت آن، آسیب وارده به فتوسنتز و کاهش کارایی کربن دی اکسید، تغییر خصوصیات فلورسانس کلروفیل، سنتز کلروفیل، کاهش میزان نسبی آب بافت میباشد. از آنجایی که ارزیابی سریع و موثر تحمل گیاهان به تنش سرما مورد توجه محققان است و آزمایشات مزرعه ای نیز فاقد روند منظم و دارای خطای بالا میباشند انواع آزمایشات یخبندان مصنوعی از قبیل آزمون نشت الکترولیتها، درصد بقاء و رشد مجدد پس از اعمال تنش ابداع شده است. گیاهان نیز در مقابله با تنش یکسری مکانیزم هایی بکار میبرند که از جمله آن میتوان به تطابق گیاه به سرما، بهکار بردن راهکارهای فیزیولوژیکی و خصوصیات گیاهی اشاره نمود.

کلیدواژه ها:

تنش سرما ، غشای سلولی ، فتوسنتز ، فلورسانس کلروفیل