بررسی انتقال آب بین حوضه ای به عنوان راهکاری جهت مدیریت بحران منابع آبی

توزیع نامتناسب آب از لحاظ زمانی و مکانی و همچنین رشد روز افزون جمعیت، سبب عدم تعادل در عرضه و تقاضای آب گشته است، که این امر نیز زمینه ساز وقوع بحران آب در بسیاری از نقاط جهان می باشد. از این رو کشورهای مختلف جهان به منظور مدیریت بحران منابع آبی خود، از روش هایی همچون انتقال آب از منابع سطحی و یا زیرزمینی حوضه ای که کمیت و کیفیت بهتری دارد، به حوضه دیگری که نیازمند آب برای مصارف کشاورزی، صنعت و آب شرب است، بهره گرفته اند. در واقع هدف از مدیریت آب بین حوضه ای تفکر بهره برداری بهینه از منابع آبی بین دو حوضه می باشد به نحوی که حداقل چالش ها ایجاد گردد. از آن جایی که طرح های انتقال آب بین حوضه ای مستقیما مدیریت حوضه ی مبدا و مقصد را تحت تاثیر قرار می دهد، اغلب در بلند مدت منجر به تضعیف شرایط اجتماعی-اقتصادی و محیط زیستی در یکی از دو حوضه می شود. از این رو نظارت، اجرا و بهره برداری از طرح های انتقال آب نیازمند یک تفکر مدیریتی سیستماتیک در منابع آب است که ورودی های آن پارامترهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فنی و محیط زیستی بوده و خروجی آن حفظ و حراست از منابع آب در جهت رفاه مردم و مصرف بهینه آن می باشد. علاوه بر آن باید در مدیریت پروژه های انتقال آب در راستای توسعه پایدار شاخص هایی نظیر کارایی، اثر بخشی، تطبیق پذیری، برگشت پذیری و آسیب پذیری را رعایت نمود. به بیان دیگر، مدیریت این طرح ها باید براساس مدیریت توامان و واقع بینانه عرضه و تقاضا، جامع نگری در کل چرخه آب و اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمین قرار گیرد. هدف از این پژوهش بررسی انتقال آب بین حوضه ای به عنوان راهکاری به منظور مدیریت بحران منابع آبی، پروژه های انجام شده در ایران و جهان و همچنین پیامدهای آن در حوضه مبدا و مقصد، می باشد.

کلیدواژه ها:

عرضه و تقاضای آب ، بحران آب ، سیستماتیک ، اصول توسعه پایدار