هنر آجرکاری در معماری معاصر ایران (از اواخر دوره قاجار تا آخر پهلوی)

هنرآجرکاری به عنوان پدیده ای برجسته در تاریخ معماری ایران زمین، دارای اصالت و پیشینه ای غنی است و با گونه های تصویری و تزیینی مختلف، حضور و هویتی دیرینه داشته است در سرزمین ایران، تزیینات معماری، در تمامی، دوره های تاریخی، بیانگر اندیشه ، ذوق ورویش اندیشه ها و اعتقادات ایرانیان است. معماری معاصر بدلیل دگرکونی سیاسی و اجتماعی دچار تحول شده اما معماری اصیل شکل ها ی تازه و هنر تزیینی بیان های تصویری متفاوت آفریده که منجر به بروز شکل های جدیدی از تزیینات در معماری معاصر ایران گشته است. این نوشتار، بدنبال بیان آن است که هنر تزیینی آجرکاری در دوره قاجار و عصر پهلوی توانسته است با تعدد ترکیبات طرح و تنوع نقش و فرم را ایجاد کند که در مقطع معاصر به عنوان شیوه شاخص، منحصر به فرد است وبا زحمات فراوان اساتید برجسته این هنر برای حفظ آجرکاری سنتی، همچنان بازگوکننده هنر ایرانی است. هنر آجرکاری تزیینی در دوره قاجارکارهای آجری با نقوش متنوع و نو رواج یافته و از آجر و نقش دهی آن در نمای بنا، حاشیه قاب ها، کلاف کتیبه های کاشی، سردر بنا و اسپرها از آجرتراش و بیش بر با ترکیب ساده یا نقش دهی در بنا استفاده فراوان شده است. در دوره پهلوی چه در طرح و نقش، چه در ترکیب مصالح تزیینی و در بستر حوزه های مختلف سبکی معماری خاص، متاثر از آثار گذشته ایران،هنر تزیینی اسلامی و کلاسیک ایرانی و غربی بوده است . آجرکاری در تهران وسایر شهرهاکه متاثر از تهران بودند شاید اولین قدم بسمت برونگرایی و توجه به ظاهر ساختمان و نمای آن بوده وهنرتلفیق آجرکاری وکاشی کاری در این دوره رواج یافته و برای دست یابی به نقش و نگارهای پیچ در پیچ به گل و بوته و فرشته و تاج ومجسمه و … روی آورده است.

کلیدواژه ها:

معماری معاصر ، آجرکاری معاصر ، هنر آجرکاری ، هنر تزیینی