افزایش تولید کلاولانیک اسید و تغییر الگوی مصرف کربوهیدرات ها در سویه clavuligerus Streptomyces با جهش زایی توسط پرتو فرابنفش

استرپتومایست ها از باکتریهای رشته ای گرم مثبت خاکزی و هوازی متعلق به راسته اکتینومایستال ها هستند. گونه های مختلف جنس Streptomyces دامنه وسیعی از آنتی بیوتیک ها را تولید می کنند. در این میان Streptomyces clavuligerus یک اکتینومایست معروف قادر به تولید بیش از 20 نوع آنتی بیوتیک، به ویژه آنتی بیوتیک تجاری کلاولانیک اسید است. کلاولانیک اسید، یک مهارکننده بتالاکتاماز است و از غیرفعال شدن این آنتی بیوتیکهای بتالاکتام جلوگیری می کند. این ترکیب به همراه آموکسی سیلین یکی از پرمصرف ترین آنتی بیوتیک های رایج در کشور است. یکی از مباحث مهم در بیوتکنولوژی بهینه سازی فعالیت سویه ها، جهت افزایش تولید محصول معین با بازدهی اقتصادی بالا است. به این منظور از روش های مختلفی از جمله جهش زایی به کمک عوامل شیمیایی و یا فیزیکی استفاده می شود. از جمله مهم ترین عوامل جهش زای فیزیکی می توان پرتوفرابنفش را نام برد . به این منظور معمولا از طول موجهای 200 تا 300 نانومتر استفاده می شود. در این پروژه به منظور افزایش تولید اسیدکلاولانیک از باکتری Streptomyces 738 clavuligerus DSMZ استفاده شده است. جهت افزایش تولید اسید کلاولانیک در این باکتری روش موتاسیون با اشعه UV با طول موج 250 نانومتر به کار گرفته شد و میزان تولید به روش HPLC سنجیده شد. جهش یافتگان حاصل نسبت به سویه والد در سویه ISP2 %92 افزایش تولید نشان دادند. میزان تولید آنتی بیوتیک در محیط 83% ISP4 کمتر بوده است. در هر صورت در محیط اخیر میزان تولید کلاولانیک اسید توسط جهش یافتگان بیشتر از سویه والد بوده است. بررسی نتایج نشان می دهد که پرتو فرابنفش روی اپرون قند فروکتوز، آرابینوز، سوکروز، گزیلوز تاثیر گذاشته و جهش یافتگان توانسته اند این قند ها را با سرعت بیشتری تجزیه کنند. از سوی دیگر توان مصرف قندهای گلوکز- اینوزیتول-مانوز-رامنوز-رافینوز-و سلولز تغییری نداشته است.

کلیدواژه ها:

اکتینومایست ، آنتی بیوتیک ، کلاولانیک اسید ، جهش زایی ، Streptomyces clavuligerus